Народнай артыстцы СССР і Беларусі Стэфаніі Станюце споўнілася б 110 гадоў. Адна з першых актрыс трупы "Першага беларускага таварыства камедыі і драмы", яна не спускалася з падмосткаў купалаўскай сцэны да канца жыцця. Сёння, у яе дзень нараджэння, з любоўю яе ўспаміналі калегі і блізкія. Вечар памяці легенды наведала і наш карэспандэнт Юлія Лосікава.
У гэтай зале творчае асяроддзе сустракаецца некалькі разоў на год. Музей гісторыі тэатральнай і музычнай культуры размяшчае пакоі легендарных беларускіх артыстаў. Ёсць тут і мемарыяльнае месца народнай артысткі СССР Стэфаніі Станюты. Асабістыя рэчы, узнагароды, рукапісы і прадметы гардэробу.
Станюце на пляцоўцы было даступна ўсё: ад трагедыі да гратэска. Тэатральныя касцюмы яе элегантных дам і простых сялянак захоўваюцца у музейнай прасторы. Гэтую калекцыю дадаюць і сёння: блізкія Станюты падарылі музею бытавое адзенне, у якім не легенда і зорка, а простая жанчына Стэфа кожны дзень хадзіла на працу.
Некаторыя касцюмы актрыса шыла самастойна. Пад кожны туалет майстравала бусы з натуральных матэрыялаў. У пакоі вісіць і знакавая сукенка, у якой Станюта першая ў гісторыі Купалаўскага атрымала “Крыштальную Паўлінку”. Дарэчы, гэтая ўзнагарода таксама захоўваецца ў музеі.
Зінаіда Кучар, дырэктар Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Беларусі: "Калі мы, музейшчыкі, прыйшлі да яе ў пакой, у яе на сценах вісела вельмі многа яе партрэтаў. У прыватнасці, вісеў яе партрэт у маладосці і партрэт яе ў сталым узросце. Я падышла і кажу: “Стэфанія, а вось тое, што ў вас вісіць партрэт вас маладой, а пасля вы састарэлая…”. Яна кажа: “Зато я душой маладая, і мяне гэта не ганьбуе".
Маладая душой Станюта сваю першую ролю сыграла ў 16-гадовым узросце ў п’есе “Ганка”. Дэбют праваліўся. Але праз некалькі гадоў кожны яе выхад на пляцоўку быў аншлагавым. За доўгае тэатральнае жыццё яна стварыла вялікую галерэю жаночых вобразаў. Аднак слава ў шырокім сэнсе насцігла яе позна, калі ўжо пачала атрымліваць ролі сталых жанчын і бабуль. Познім атрымаўся і ўваход Станюты ў кінематограф.
Аляксандр Яфрэмаў, народны артыст Беларусі: "Да яе дастаткова позна прыйшло прызнанне. Калі яна знялася ў "Развітанні з Мацёрай", потым у “Пікавай даме”. Гэта было ўжо абсалютна аўтарытэтных людзей аўтарытэтнае стаўленне да вельмі аўтарытэтнай актрысы. Але яе гэта ані не змяніла".
Жанчына, якая пражыла амаль стагоддзе. Станюта выхоўвалася на Меерхольдзе і сваімі вачамі бачыла Мікалая Другога.
Яна ўдзельнічала ў пастаноўках роднага Купалаўскага тэатра і ў 92 гады. Адну з апошніх і любімых роляў вялікая актрыса атрымала ў пастаноўцы “Гарольд и Мод”. Гісторыя кахання юнака і 80-гадовай жанчыны. Доўгі час спектакль трымаўся ў афішы Купалаўскага. Гэты тэатральны раман Манаева і Станюты ўвайшоў у гісторыю.
Актрыса-эпоха, Стэфанія Станюта ўвекавечана і ў мастацка-дакументальных кнігах свайго сына. І ў жывапісных партрэтах свайго бацькі. Жанчына, якая за 92 гады адыграла амаль ўвесь класічны для тэатральны рэпертуар, сёння ўспрымаецца як акцёрскі эталон.
