Сумная вестка для ўсяго беларускага мастацтва і музычнага свету. Сёння ноччу не стала народнага артыста Савецкага Саюза і Беларусі Ігара Лучанка. Яму было 80 гадоў. Майстар, які здолеў стаць блізкім і зразумелым розным пакаленням, з ім звязана цэлая эпоха нацыянальнага мастацтва.
Спачуванне ў сувязі са смерцю народнага артыста СССР яго родным, блізкім і калегам накіраваў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка.
У пачатку лістапада ў Ігара Лучанка здарыўся шырокі інсульт. Пасля аперацыі яго ўвялі ў штучную кому, з якой кампазітар, на жаль, так і не выйшаў. Яго мелодыі - сапраўды візітоўка нашай краіны - Ігар Міхайлавіч пакінуў пасля сябе неацэнную спадчыну аб зямлі беларускай, якую ён так аддана і горача любіў: "Алеся", "Полька беларуская", "Мой родны кут", "Майскі вальс", "Жураўлі на Палессе ляцяць"... Сумленны і пераканаўчы ў любым жанры. Такі розны… таленавіты і любімы, проста наш Ігар Міхайлавіч Лучанок.
Хронікі БТ захавалі. А ў дзённіку Ігара Лучанка тады апынулася… тройка! Першыя крокі ў музычнай школе будучы класік рабіў позна. Здаралася, што яго пакідалі на другі год. Бацька не лаяў. Міхаіл Лукіч Лучанок - сам самавук. Іграў на вяселлях. Працаваў у трупе Уладзіслава Галубка. Жадаў, каб і сын стаў віртуозам. Верыў - стане.
Бацькоўскія "ўніверсітэты" перапыніла вайна. Лучанок-старэйшы пайшоў на фронт. Яму з раненнямі, але які вярнуўся жывым, як і шматлікім іншым салдатам Перамогі і ахвярам Хатыні, сімвалам трагедыі і гераічнасці нашага народа ў Вялікай Айчыннай вайне, Лучанок прысвеціць не адну песню.
Ні адзін кампазітар не напісаў столькі музыкі для і пра вайскоўцаў, колькі напісаў Лучанок. Ён узначаліў рэспубліканскую камісію па шэфстве працаўнікоў культуры і мастацтва над асабістым складам Узброеных Сіл Беларусі. Дарэчы, адзін з апошніх сваіх твораў прысвяціў нядаўняму юбілею - 100-годдзю Беларускай арміі. Заўсёды ганаровы госць Дома афіцэраў. У яго была асаблівая любоў да людзей у пагонах. Да ветэранаў, якія прынеслі Перамогу 75 гадоў назад. Першую бамбёжку роднага Мінска памятае сам. Тады з мамай тэрмінова эвакуіраваліся ў Сальск. Растоўскі край.
Праз гады яго назавуць ганаровым грамадзянінам Сальска. А казакі з Растоўскага краю стануць сябрамі на ўсё жыццё. Здымкі некалькі месяцаў назад: вось прыехалі віншаваць юбіляра. 6 жніўня - дзень 80-годдзя Лучанок адзначыў сціпла. У коле аднадумцаў-камсамольцаў 60-70-х і... сярод цяперашняй моладзі.
Яшчэ нядаўна ён прызнаўся, што захоўвае партыйны білет. Камсамольскае юнацтва ў Лучанку - да апошніх дзён. Заўсёды - разам з краінай і ў рытме яе падзей. Усе юбілеі, усе старты вялікіх савецкіх будоўляў, кожны ўздых гістарычных перамен сустракаў з юнацкім максімалізмам, не шкадуючы сябе. І што гаварыць… Часам ахвяруючы нават сям'ёй.
Нягледзячы на ўзрост, ён быў завадны і энергічны. Увесь Саюз і замежжа аб'ехаў сам. А яшчэ – адкрываў бязмежнасць меж беларускім калегам: кампазітар Уладзімір Алоўнікаў - яго спадарожнік у Венгрыі, паэт Алесь Ставер - у паездцы на Паўночны Расійскі флот і легендарныя "Песняры" менавіта ў кампаніі з Лучанком у прамым сэнсе адкрывалі Амерыку.
Тандэм Мулявін-Лучанок склаўся ў 70-х. Дзясяткі шлягераў, у тым ліку, якія ўвайшлі ў гіганцкі вінілавы дыск "Песняроў", былі песнямі Ігара Лучанка. Любоўная лірыка…
Выпускніка трох кансерваторый, вучня Шастаковіча, Лучанка з выхадцам Екацерынбурга самародкам-Мулявіным звяла любоў… да беларускіх вытокаў. Праніклівая душа народа. Шчырая, няхітрая, вясковая песня… Абодва шукалі і знаходзілі яе ў фальклорных экспедыцыях…
Уладзіслаў Місевіч, заслужаны артыст БССР, саліст ВІА "Песняры": "Ён і Мулявін апынуліся ў адзін час і ў адным месцы. Цалкам два процілеглыя чалавекі: з аднолькавым талентам на грані геніяльнасці. Валодзя без адукацыі, але з талентам. А Ігар - з каласальнай адукацыяй і з талентам - яны злучыліся, і з гэтых двух супрацьлегласцяў атрымалася каласальная творчая іскра, якая ў жыццё выпусціла ўзрушаючыя песні".
Лучанок - аўтар "дацкай" песні. Так ён сам называў творы, якія спецыяльна пісаў да дат. Склад Купалы і Коласа, Багдановіча, Куляшова, Танка ён ператварыў у "шалтан" - так па Лучанку гучала паняцце "шлягер".
Не толькі творча. Быўшы палітыкам. У савецкі час - дэпутатам Вярхоўнага Савета. Аўтарытэтным грамадзянінам. Лідарам Саюза кампазітараў Беларусі, Лучанок падтрымаў нямала ідэй, якія сёння сталі брэндавымі культурнымі праектамі Беларусі. Гэта з яго падтрымкай нараджаўся фестываль мастацтваў у Віцебску. Свята нацыянальнай песні і паэзіі ў Маладзечне. І "Залаты шлягер у Магілёве" - фестываль, які даў "новае дыханне" рэтра-зоркам, яго, савецкай эпохі. Кабзон, Гвердцытэлі, Лешчанка, Талкунова... Мабыць, са знакамітых выканаўцаў няма ніводнага, хто б не любіў і не спяваў Лучанка.
Леў Лешчанка, народны артыст РСФСР: "Ён быў непаўторным чалавекам у плане вось нейкіх душэўных сваіх якасцяў, разумееце. Вось гэта душа беларускага народа, я лічу, была. І гэтая душа, на жаль, сышла з нашага жыцця. Але я спадзяюся, што яго песні будуць яшчэ доўга нас радаваць і жыць разам з намі. І мы будзем памятаць гэтага светлага чалавека. І дай Бог, каб гэта працягвалася яшчэ доўгія і доўгія гады".
З усенародна любімым артыстам мы будзем развітвацца заўтра. На сцэне яго любімага Дома афіцэраў. Тут яшчэ раней, чым на філарманічнай сцэне, праходзілі канцэрты і аўтарскія вечары Лучанка. Тут ужо па сённяшні дзень - яго рабочы кабінет. Зараз - закрыты. Ігар Міхайлавіч не вернецца.
