І яшчэ адна знамянальная дата. Сёння спаўняецца 110 гадоў са дня нараджэння народнага мастака Беларусі Заіра Азгура. Выдатны партрэтыст 20-га стагоддзя, майстар "Ленініяны". Менавіта выявы Заіра Азгура ўжо можна назваць хрэстаматыйнымі. Многіх ён пісаў з натуры.
Гэта скульптурная кампазіцыя так і не выйшла з майстэрні. Сюіту "Дагестан" Азгур стварыў больш як паўстагоддзя таму, у 59-ым, але чатыры меркаваныя манументы так і засталіся ў эскізе. "Хаджы Мурат з сынам", "Махач Дахадаеў", "Сулеман Стальскі", "Шаміль" прызначаліся для Махачкалы, каб увянчаць ансамбль ля помніка Леніну, але па невядомых прычынах працу Азгура так і не ўвекавечылі.
Дзмітрый Міхееў, старшы навуковы супрацоўнік мемарыяльнага музея-майстэрні З.Азгура:
"За ўсё сваё жыццё ён стварыў каля 1,5 тысяч партрэтаў, помнікаў. У нашым музеі знаходзіцца 463 яго працы. Вядома, чые гэта партрэты, вядомая біяграфія тых людзей, хто, скажам так, пазіраваў для гэтых партрэтаў".
Яшчэ адзін нерэалізаваны твор - бюст рускага кампазітара Мусаргскага. Паводле мемуараў скульптара, гэты партрэт ён ствараў больш як 10 гадоў і не раз перарабляў зноў. Наогул да сваіх прац Азгур ставіўся беражліва, усе яны захоўваліся ў яго майстэрні, апошняя з якіх стала мемарыяльным музеем. Год таму сюды перадалі больш як паўтары тысячы рэдкіх хранікальных здымкаў. На адным ён лепіць свайго калегу, "касмічнага" скульптара Міско, на другім фота - Заір Азгур у новай студыі, тут ён працэсе працы над скульптурнай кампазіцыяй "Якуб Колас і героі яго твораў "Дзед Талаш" і "Сымон-музыка".
Каб усталяваць у цэнтры Мінска скульптурную кампазіцыю Заіра Азгура, прысвечаную 90-годдзю народнага пісьменніка Беларусі Якуба Коласа, раён так званай "Камароўкі" прыйшлося трохі перабудаваць. Гэта мясцовасць заўсёды была занадта забалочаная і пры моцных ападках падпальвалася. Каб манумент прастаяў не адно дзесяцігоддзе, на плошчы зрабілі насып, а на той момант прыватны сектар па Веры Харужай замаскіравалі бярозамі
Прататыпам манументальнага помніка стаў прыжыццёвы бюст пісьменніка, Колас асабіста пазіраваў Азгуру і не аднойчы, першы раз, калі скульптар быў яшчэ студэнтам. Заір Азгур пераважна ляпіў з натуры, яму ахвотна пазіравалі яго сучаснікі, пры гэтым не застываючы, як яшчэ не створаная статуя, а размаўляючы з майстрам. Так, напрыклад, паэтаў і празаікаў Азгур прасіў чытаць свае творы.
