Тактыка і стратэгія бітвы на Курскай дузе ўвайшлі ў падручнікі па ваенных дысцыплінах дзясяткаў краін. А па сваіх маштабах, колькасці тых, хто ўдзельнічаў, і ваенна-палітычных выніках з'яўляецца адной з ключавых баталій Вялікай Айчыннай вайны. Курская бітва - гэта не толькі танкі. Падчас яе было зацверджана і панаванне Савецкага Саюза ў паветры. Да юбілею бітвы Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны дапоўніў і мадэрнізаваў экспазіцыю.
Расказвае Алена Борматава: Упершыню за ўсю гісторыю музея ў зале, дзе прадстаўлена бітва на Курскай дузе, з'явіліся комплексы абарончых будынкаў, камандны пункт, прадстаўлены сродкі сувязі, мініравання і размініравання.
49 дзён, якія змянілі ход баявых дзеянняў у гады Вялікай Айчыннай. Курская бітва стала тым ключавым момантам, пасля якога Савецкі Саюз замацаваў за сабою панаванне і ў паветры і на зямлі. Са жніўня 43-га войскі Чырвонай арміі вялі выключна наступальныя аперацыі.
Прадметы, якія з цяжкасцю можна назваць зброяй: малая і вялікая сапёрныя лапаты, матыкі, сякеры, але менавіта яны адыгралі адну з ключавых роляў у Курскай бітве. Гэтыя прадметы выкарыстаоўвалі для інжынерных прац, у тым ліку для ўзвядзення абарончых будынкаў. Галоўная лінія абароны на Курскай дузе складала 550 кіламетраў у даўжыню і 5-6 кіламетраў у глыбіню. Усяго такіх ліній абароны было з паўдзясятка. Агульная глыбіня будынкаў складала ад 250 да 300 кіламетраў.
Магутная і глыбокая лінія абароны ўпершыню была створана менавіта пад Курскам. Яна стваралася як супрацьтанкавая і ўключала ў сябе мінна-выбуховыя загароды. Сярэдняя шчыльнасць мініравання на найбольш верагодных участках наступлення праціўніка дасягнула паўтары тысячы супрацьтанкавых і тысяча 700 проціпяхотных мін на адным кіламетры фронту. Гэта ў шэсць разоў больш чым у бітве пад Масквой. Упершыню была задзейнічана ўжо ваенная распрацоўка савецкіх навукоўцаў і інжынераў - супрацьтанкавая процігусенічная міна.
Бачыць агульнае становішча рэчаў - было галоўным для камандзіра. Асноўным заставалася і сувязь. Унікальная радыёстанцыя "Поўнач" - яе распрацоўвалі для грамадзянскіх мэт яшчэ да вайны. Затым мадэрнізавалі для фронту. Першы экзэмпляр збіралі ўжо ў блакадным Ленінградзе ў кастрычніку 41-га.
Яе вага ўсяго 3 кілаграмы. Вельмі доўгі час немцы не маглі зразумець, дзе яна вырабляецца, бо надпісы на пярэдняй панэлі на англійскай мове. Праціўнік спрабаваў займець радыёстанцыю разам з радыстам, але безвынікова.
