Рэстаўрацыя Старога замка ў Гродне ўключана ў інвестыцыйную дзяржпраграму

2 августа 2018

Каралеўская рэзідэнцыя з тысячагадовай гісторыяй неаднаразова перабудоўвалася. Тут мноства эпох і архітэктурных стыляў. Узнавіць толькі адзін з перыядаў немагчыма. Бо пры гэтым трэба будзе пазбаўляцца ад пазнейшых напластаванняў. Алена Борматава - падрабязней.

Рэстаўрацыя без забароны на наведванне. Стары замак у Гродне - былая каралеўская рэзідэнцыя. Цяпер гісторыка-археалагічны музей. Ён працуе ў звычайным рэжыме. Турысты не выпрабоўваюць цяжкасцяў. Аднаўленне помніка архітэктуры пачалося ўвосень мінулага года. Яно пройдзе ў тры этапы. Уязныя вароты, галерэя і сярэдняя вежа - першая чарга будаўнічых прац. Яны могуць завяршыцца ўжо ў наступным годзе. Затым пачнуць ствараць інтэр'еры.

Юрый Кітурка, дырэктар Гродзенскага дзяржаўнага гісторыка-археалагічнага музея, кандыдат гістарычных навук: "Парадныя залы - тыя, якія былі каралеўскімі заламі - яго капліца, каралеўская лазня, так званы алебастравы баль для адпачынку пасля лазні ў сярэдняй вежы, дзе кароль мог назіраць краявід за Нёманам - гэта ўсё павінна быць узноўлена, паводле стылістыкі рэнесансу 16 стагоддзя".

Фінансаванне аднаўленчых прац ажыццяўляецца за кошт рэспубліканскага і абласнога бюджэтаў. Замак уключаны ў дзяржаўную інвестыцыйную праграму. Адным са знакавых архітэктурных элементаў былога Палаца манарха стане купал над уязнымі варотамі.

Аляксандр Яцко, намміністра культуры Беларусі: "Мы арыентуемся на гістарычныя крыніцы, на гістарычныя аналагі. І зараз, літаральна на днях, адбылося і адбываецца грамадскае абмеркаванне і разгляд розных варыянтаў гэтага купала".

За тысячу гадоў існавання Стары замак неаднаразова перабудоўвалі. Глабальныя змены ў абліччы ён набываў пры Вітаўце - вялікім князі Вялікага Княства Літоўскага і каралі Стэфане Баторыі. Апошні запрасіў італьянскага дойліда Санці Гучы. Пад сябе замак пераабсталявалі і прадстаўнікі дынастыі Ваза. Тут праходзілі сеймы Рэчы Паспалітай.

Аляксандр Яцко, намміністра культуры Беларусі: "На дадзеным этапе пры рэканструкцыі першай чаргі ўзяты за базіс воблік, які быў пры Вазах. Існуюць міжнародныя методыкі, якія гавораць, што важная гісторыя развіцця аб'екта як такога. Ён не статычны, ён не застыў у часе, ён развіваецца".

Аднаўленчыя працы 21 стагоддзя захаваюць элементы ўсіх эпох і гістарычных перыядаў. Тым больш што ўжо знойдзены вельмі цікавыя і каштоўныя для навукі архітэктурныя дэталі замка. Фрагменты сцяны пор Вітаўта, якія закрыў італьянец Гучы ва ўязных каралеўскіх варотах. Яны будуць пад спецыяльным шклом і стануць даступныя для агляду.

Яшчэ да пачатку рэстаўрацыйных прац на замку праводзіўся этап праектавання. На сур'ёзнай навукова-даследчай базе, дзе былі задзейнічаны архівы не толькі Беларусі, але і замежных краін. У прыватнасці, гістарычныя даведкі ствараліся на аснове дакументаў, якія захоўваюцца ў фондах Літвы, Польшчы і Італіі.