Тут адкрылася выстава баявых шлемаў, абарончай зброі і харугвы нашых зямель эпох Полацкага княства, Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай. Хроніка абарончых войнаў і абароны тэрыторый нашых продкаў у 60-ці ўнікальных экспанатах. Рэканструкцыю даспехаў убачыла Наталля Бардзілоўская.
Старадаўнія мелодыі. Прыцемак. Сілуэты жалезных рыцараў. Містычныя цені воінскіх галоў. Два стагоддзі баявой славы нашых продкаў (ад 15 па 17) у рэпліках, зробленых рукамі майстроў-сучаснікаў. Кожны прадмет рабілі ў натуральную велічыню з натуральных для тых часоў матэрыялаў. Сталь, жалеза, бронза, латунь. Для праўдападобнасці прымянілі найноўшыя спосабы апрацоўкі: напрыклад, штучнай састарэласці і счарнеласці, каб рэч здавалася аўтэнтычнай.
Атмасфера старажытнасці, якая ажыла, з дапамогай сучасных тэхналогій. 22 выставачныя стэнды абсталяваныя спецыяльнымі электроннымі датчыкамі, якія рэагуюць на гледача. Чалавек падыходзіць да экспаната і той аўтаматычна асвятляецца. Гэтакі эфект "продка, які ажыў".
Арбалеты, праслаўленыя воінамі Вітаўта ў Грунвальдскай бітве. Баявая харугва Мінскага ваяводства эпохі падзелу ВКЛ - самы, зрэшты, уражальны па памерах экспанат - амаль тры на пяць метраў. Самы ж цяжкі тут - 36 кілаграмаў: поўны камплект воіна. Зрэшты, большасць даспехаў не для слабакоў. Самы маленькі шлем важыць за чатыры кілаграмы. Вага прадмета залежала ад эпохі: чым навейшы час, тым цяжэйшы экспанат. Належна ж было абараняцца ўжо ад куль і снарадаў, а не стрэлаў. Ілюзію лёгкасці дае вось такая "баявая вопратка" прадстаўніка гусараў Рэчы Паспалітай - 25 метраў латуні, але крылы за спінай: элемент з набору гусінага, арлінага і сакалінага пер'я!
Шлемы простых вайскоўцаў і арыстакратаў. Сектарныя, гаршковыя, сфераканічныя, бацынеты, салады і бургіньеты. Па нагалоўях, па большасці прадстаўленых на выставе, можна прасачыць эвалюцыю майстэрства збройнікаў і саслоўныя прыметы ахоўных галаўных убораў.
Зрэшты, гонар экспазіцыі і самая дарагая нават у грашовым эквіваленце рэч - копія шлема Мікалая Радзівіла Чорнага. Нагалоўе тыпу "армэ" - работа еўрапейскага майстра XVI стагоддзя Кунца Лохнера. Гарнітур быў багаты - серабро, золата, каляровая эмаль. Сённяшнія беларускія майстры паўтарылі ўсё - нават складаны, так званы дывановы арнамент. Праўда, тую ад вякоў тэхналогію нанясення эмалі з гарачай замянілі на найноўшую (халодную).
Шлем Радзівіла Чорнага рабілі амаль год. На іншыя прадметы ў майстроў ідзе ад тыдня да шасці месяцаў. Над стварэннем калекцыі працавалі тры ўмельцы. Усе яны - удзельнікі ваенна-гістарычных рыцарскіх клубаў і мастакі-прафесіяналы. Экспазіцыя - вынік трохгадовай падрыхтоўкі.
Сучасныя аналагі гістарычных артэфактаў каштоўныя сёння, дарагія і тады. Абараняць воінаў быў гонар, таму ў даспехі ўкладваліся вялікія грошы.
