Выбары ў Казахстане

26 апреля 2015

Сёння Казахстан выбіраў прэзідэнта! На пасаду кіраўніка дзяржавы прэтэндавалі трое: цяпер дзеючы лідар нацыі Нурсултан Назарбаеў, камуніст Тургун Сыздыкаў і самавылучэнец - кіраўнік прафсаюзаў Абельгазі Кусаінаў. Выбарчыя ўчасткі па ўсёй краіне адкрыліся роўна ў сем раніцы. Хоць, як упэўнівае наш карэспандэнт Кацярына Бірэцкая, якая сочыць за палітычнай кампаніяй у Астане, ахвочыя зрабіць свой выбар ля дзвярэй участкаў з'явіліся яшчэ за гадзіну да іх афіцыйнага адкрыцця. Як вынік - сярэдняя лічба па яўцы выбаршчыкаў ужо да абеду дасягнула амаль 70%. 

Якія лічбы выніковыя - у нас ёсць магчымасць даведацца прама зараз. Кацярына Бірэцкая выходзіць на сувязь са студыяй (прамое ўключэнне).

Калі гэта не ўбачыш на свае вочы - паверыш наўрад ці. Але факт застаецца фактам. З самай раніцы сёння ля ўваходу на выбарчыя ўчасткі ў Астане былі проста вялікія чэргі.

Як ні дзіўна, але жадання пайсці, не атрымаўшы бюлетэнь і не кінуўшы яго ва ўрну для галасавання, у людзей нават не ўзнікала. Такой актыўнасці не чакалі нават у саміх выбарчых камісіях.

Але калі супрацоўнікі выбаркамаў хоць бы спадзяваліся на ажыятаж, то назіральнікі, у першую чаргу замежныя, да чэргаў на ўчастках гатовыя не былі. Тым больш што лічбы яўкі - па мясцовым заканадаўстве - на вынікі выбараў ужо не ўплываюць.

Растлумачыць чэргі можна яшчэ і аб'ектыўнымі прычынамі. Па-першае, выдаваць бюлетэні, па якія і стаялі гадзінамі людзі, маюць права ўсяго пяць чалавек з камісіі, і на шматлікіх участках гэтага аб'ектыўна не хапала. Ну, а па-другое - на тое, каб зрабіць свой выбар, у казахстанцаў быў усяго адзін дзень.

Сур'ёзных парушэнняў, паводле апошняй інфармацыі, падчас выбараў не было. І празрыстыя ўрны на вачах запаўняліся бюлетэнямі. У іх былі тры кандыдатуры. Хоць першапачаткова, на старце палітычнай гонкі, прэтэндэнтаў на статус кандыдата ў Прэзідэнты Казахстана было амаль у дзесяць разоў больш. Але шэрагі значна зрадзелі спачатку пасля іспыту па казахскай мове, а потым - і тыя нешматлікія, хто яго паспяхова здаў, пачалі сыходзіць з палітычнай дыстанцыі.

У выніку да фінішу палітычнай гонкі дайшлі камуніст Тургун Сыздыкаў, самавылучэнец - кіраўнік прафсаюзаў Абельгазі Кусаінаў - і цяпер дзеючы лідар нацыі Нурсултан Назарбаеў. Менавіта з іх траіх сёння і выбіралі будучага прэзідэнта краіны жыхары Казахстана. А кандыдаты рабілі свой выбар - кожны на сваім выбарчым участку і пад прыцэлам дзясяткаў фота- і відэакамер.

За тым, каб выбары праходзілі ў строгай адпаведнасці з заканадаўствам і міжнароднымі нормамі, гэтым разам пільна сачылі больш за тысячу замежных назіральнікаў. Для большасці з іх прымаць удзел у выбарах у статусе міжнародных экспертаў - справа звычная. Але ёсць тут і пачаткоўцы, але не ў палітыцы, вядома, а выключна ў назіранні.

Паводле апошняй інфармацыі, сур'ёзных парушэнняў падчас выбараў назіральнікі не зафіксавалі. Станоўчымі былі і справаздачы міжнародных місій - на этапе падрыхтоўкі да кампаніі. Дарэчы, за апошнія гады, паводле слоў палітолагаў, у выбарчае заканадаўства Казахстана было ўнесена больш як 700 паправак.

Да гэтага моманту ўжо можна сказаць, што адзін са складальнікаў гэтага "іспыту" - яўку - казахстанцы здалі на выдатна. А вось галоўная інтрыга - хто жа ўсё-такі стане прэзідэнтам Казахстана - раскрыецца толькі заўтра. Папярэднія вынікі падліку галасоў ЦВК абяцае агучыць ужо раніцай 27 красавіка.