Сочы стане цэнтрам еўразійскай палітыкі

13 мая 2018

Заўтра Сочы стане цэнтрам еўразійскай палітыкі. Да чарнаморскага ўзбярэжжа з'едуцца лідары дзяржаў ЕАЭС. Нагадаю: гэта - Арменія, Беларусь, Казахстан, Кыргызстан і Расія. Апошняя - старшынствуе ў аб'яднанні сёлета. Палітыкі абмяркуюць развіццё інтэграцыі і перспектывы паглыблення ўзаемадзеяння па розных кірунках.

Маючы адбыцца саміт будзе мець шмат цікавых асаблівасцяў, упэўненая наш аглядальнік Вольга Макей. Яна зараз у студыі "Галоўнага эфіру".

Па-першае, папярэднія сустрэчы "пяцёркі" супадалі з іншымі прычынамі. Напрыклад, у красавіку 2017-га ў Бішкеку саміт ЕАЭС сумясцілі яшчэ і з перамовамі ў рамках АДКБ. Кастрычніцкай сустрэчы Вышэйшага еўразійскага эканамічнага савета папярэднічала пасяджэнне ў рамках СНД. Цяперашні саміт, і гэта важна, у палітычным календары стаіць асабняком. Значыць, у лідараў будзе больш часу і магчымасцяў сканцэнтравацца на канкрэтных праблемах еўразійскай інтэграцыі. А іх па-ранейшаму нямала. Але аб гэтым пазней.

Самае важнае пытанне апошняга тыдня, і яно, здаецца, звяртае на сябе ўвагу ўпершыню ў гісторыі ЕАЭС, - гэта склад еўразійскай каманды за сталом перамоў. І калі з ядром інтэграцыі пытанняў не ўзнікае - гэта прэзідэнты Беларусі, Казахстана і Расіі - то ў астатняй частцы каманды з'явіліся пачаткоўцы сярод прадстаўнікоў.

Арменія. У красавіку гэтая рэспубліка перайшла да парламенцкай формы кіравання. Па сутнасці, прэм'ер-міністр стаў асобай нумар адзін у дзяржаве. На гэтым тыдні пасля масавых беспарадкаў у краіне вызначыліся, каму даручыць гэтую найважнейшую пасаду. Ім стаў Нікол Пашынян. Ён жа і прадставіць Арменію на саміце ў Сочы. Гэта будзе яго першы замежны візіт. Зрэшты, не будзем выключаць, што і тэма армянскага палітычнага крызісу заўтра таксама прагучыць.

Ідзем далей. Кыргызстан. Лідар рэспублікі - Сааранбай Жээнбекаў заняў пасаду прэзідэнта ў лістападзе мінулага года і на саміце ЕАЭС таксама будзе ўпершыню. Зрэшты, упершыню пасля ўступлення на пасаду з еўразійскімі калегамі сустрэнецца і Уладзімір Пуцін.

На палях саміту адбудзецца сустрэча прэзідэнтаў Беларусі і Расіі, яе 9 мая анансаваў Аляксандр Лукашэнка. Вядома, у Саюзнай дзяржаве праблемы палітыкі абмяркуюць у Мінску ў чэрвені на Вышэйшым дзяржсавеце. Але, мяркую, што некаторыя пытанні ўсё-ж прагучаць і заўтра, можа, і за зачыненымі дзвярамі. Зрэшты, сваю пазіцыю Аляксандр Лукашэнка, маючы зносіны з журналістамі, выказаў выразна: з нашым асноўным партнёрам, Расіяй, ніхто не збіраецца пасварыцца, гэта нашы браты і ўсе пытанні можна вырашыць за сталом перамоў. Як заўсёды і было.

Еўразійскі эканамічны існуе ўжо чацвёрты год, але саюзам роўных па шматлікіх пазіцыях пакуль так і не стаў. Зрухі ёсць, але па-ранейшаму - адзіных умоў для суб'ектаў гаспадарання дабіцца не атрымалася. Ёсць канфіскацыі і бар'еры ва ўзаемным гандлі, праблемы ў сферы тэхрэгалявання, санітарных норм. Аб гэтым Аляксандр Лукашэнка гаварыў і ў штогадовым Пасланні.

Нягледзячы на праблемы, мінулы год для саюза быў плённым. Узаемны гандаль у "пяцёрцы" вырас амаль на 30%. ВУП па выніках года - 2%. Адно з ключавых дасягненняў - завяршэнне працы над Мытным кодэксам. Ён уступіў у сілу з 1 студзеня 2018-га. У прасунутым дакуменце закладзеныя сучасныя тэхналогіі. Напрыклад, электроннае дэклараванне, якое паскарае рух тавараў праз мяжу. На яго праходжанне зараз не больш як 4 гадзіны: калі няма чэргаў, фура прастаіць не больш за 60 хвілін.

І яшчэ адна важная навіна, не выключана, што Малдова, якая будзе на саміце ў якасці ганаровага госця, вернецца з яго ўжо ў статусе першай краіны - назіральніка пры ЕАЭС. Аб гэтым у інтэрв'ю "Галоўнаму эфіру" распавёў прэзідэнт Ігар Дадон.

І яшчэ адна добрая навіна. Як вядома, інтарэс да ЕАЭС выяўляюць паўсотні краін. Пагадненне аб зоне свабоднага гандлю ўжо дзейнічае з В'етнамам. Дык вось, на дадзеным этапе завершаныя перамовы з Іранам аб часовым пагадненні тэрмінам на 3 гады. Акрамя таго, паміж ЕАЭС і Кітаем з'явіцца пагадненне аб гандлёва-эканамічным супрацоўніцтве. Гэтыя дакументы з Тэгеранам і Пекінам плануюць падпісаць ужо на Астанінскім эканамічным форуме 17 мая.