Сіндром чужой вайны

17 апреля 2016

Наогул з мірным суіснаваннем і спакоем сёння ва Украіне, мякка кажучы, праблемы. Майдан і ваенныя дзеянні на ўсходзе краіны чакана вынеслі вонкі, легалізавалі, раскрылі агрэсіўную частку грамадства, якая ў большасці выпадкаў, дабіваючыся "справядлівасці і законнасці", вочы на гэтыя паняцці заплюшчвае, калі справа тычыцца іх персанальна.

Напрыклад, у сакавіку ля пасольства Беларусі ў Кіеве прайшла даволі агрэсіўная акцыя, у якой прынялі ўдзел сумніўнага выгляду людзі. Што патрабавалі? Прызнаць беларусаў, якія ваявалі ва Украіне, г.з. наёмнікаў і экстрэмістаў, анёламі і спыніць іх праследаваць па законе пасля вяртання дахаты.

Магчыма, для мітынгоўцаў пад беларускім пасольствам мае словы стануць адкрыццём, але ў нашай краіне ёсць законы і іх у нашай краіне прынята выконваць. Зусім як у любой цывілізаванай еўрапейскай краіне.

Расказвае Андрэй Крывашэеў.

Нападзенне на беларускую місію ў Кіеве. Баязлівае і хуліганскае. Хутчэй, падлеткавая выхадка - размаляваць агароджу, чым палітычная акцыя. Але з абцяжарвальнымі: пасольства, тэрыторыя суверэннай дзяржавы, па ўсіх міжнародных нормах - недатыкальная. Можа прыраўноўвацца да аб'яўлення вайны. Мітынгоўцы хаваюць твары пад маскамі і відавочна атакуюць не толькі будынак, але і грамадскую думку большасці ўкраінцаў. Паводле свежых апытанняў, Беларусь - самая дружалюбная дзяржава ў свеце, дзеліць першы радок з Польшчай. А беларускі Прэзідэнт - самы папулярны палітык ва Украіне. Таму хуліганы - адшчапенцы нават у сваёй краіне.

У Інтэрнэце і пад вокнамі пасольства Беларусі пагражалі даўно. Патрабавалі прызнаць усіх беларускіх наёмнікаў і экстрэмістаў "хероямі" і не праследаваць па законе пасля вяртання. Большасць сёння не трэба Украіне, ім не даюць ні статусу, ні грамадзянства, а асобных бандытаў, абвінавачаных у забойствах цывільных, катаваннях, згвалтаваннях і марадзёрстве, судзяць у самой Украіне.

Ёсць пытанні да радыкалаў і ў беларускага правасуддзя. Тыя перш і не ўтойвалі сваіх подзвігаў. Напрыклад, выхваляліся забойствамі грамадзян Украіны, а яны па законе па абодва бакі фронту. Плюс у нашым праве ёсць артыкулы за наёмніцтва, вербаванне, ваенныя злачынствы. На падыходзе папраўкі ў КК, якія зраўнуюць наёмнікаў і так званых добраахвотнікаў. Яны ўжо прыняты парламентам і неўзабаве стануць законам.

Галоўная навацыя гучыць так: "Удзел грамадзяніна Рэспублікі Беларусь або асобы без грамадзянства, якая пастаянна пражывае ў Рэспубліцы Беларусь, на тэрыторыі замежнай дзяржавы ва ўзброеным фарміраванні аднаго з варагуючых бакоў, а роўна ўдзел ва ўзброеным канфлікце, ваенных дзеяннях без упаўнаважання дзяржавы ... караюцца абмежаваннем волі на тэрмін да 5 гадоў або пазбаўленнем волі на тэрмін ад 2 да 5 гадоў".

Менавіта супраць гэтай нормы выступаюць экстрэмісты і іх вестуны, пагражаючы пасольству і нашым дыпламатам.

Гэта 1 красавіка. Праз два дні пасля нападзення. Аб тым, якога сорту "патрыёты" сабраліся ў Дзень дурняў перад пасольствам - на гэтых кадрах. З пагрозамі не пускаюць машыну з прадуктамі. Пакуль адны развозяць свежы хлеб, другія мітынгуюць. У рабочы дзень і ў рабочы час.

Навошта прыйшлі да пасольства? Тлумачаць невыразна. Лысагаловыя, апранутыя ў камуфляж і талстоўкі са стылізаванай свастыкай, бамжаватага выгляду таварышы, паводле іх жа слоў, "як бы актывісты" прагнуць увагі.

Увага па вяртанні ім забяспечана. Супраць 135 баевікоў у Беларусі ўжо заведзены крымінальныя справы. Таму ад Кіева просяць яшчэ і імунітэту.

Чым небяспечныя баевікі і палітычныя турысты-маргіналы? Адны клічуць рэвалюцыю і вайну ў Беларусь.

Другія ўмеюць забіваць. Яны могуць вярнуцца дахаты, але не могуць вярнуцца з вайны. І часта мяркуюць, што насілле, катаванні і тэрор супраць блізкіх, суграмадзян і дзяржавы - норма. Праз мясарубку на Данбасе прайшлі больш за 2 сотні такіх баевікоў, на боку ІДІЛ ваюе яшчэ мінімум дзясятак беларусаў. Менавіта супраць іх скіравана новае права.

На мове псіхалогіі - посттраўматычны, па-народнаму - сіндром вайны. Ім ужо заражаныя ўкраінскія ветэраны. Нават у сталіцы, не гаворачы пра Данбас, страляюць, узрываюць і рабуюць са зброяй. Адных нелегальных ствалоў - 6 мільёнаў адзінак. У 2,5 раза вырасла колькасць цяжкіх узброеных злачынстваў. А ёсць яшчэ і суіцыды, і тэрарысты, якія "спяць" да часу. Нават кіеўскія эксперты прызнаюць - нашы папраўкі былі патрэбныя, магчыма, яшчэ два гады таму.

Украіна не ўнікальная. Сіндром вайны аднолькава траўміруе любое грамадства. Вось толькі 4 прыклады. В'етнам. За 15 гадоў 100 тысяч самазабойстваў, больш, чым страцілі ЗША на вайне. 4 з 5 ветэранаў з цяжкай псіхічнай хваробай, а гэта рост забойстваў, насілля і нават выкраданняў дома.

Савецкі Афган пасля вывядзення штогод забіраў 3 % ветэранскіх жыццяў праз суіцыды. Плюс масавы алкагалізм і наркаманія, як вынік разбітыя кар'еры і сем'і. Афганскі сіндром спарадзіў чарговае пакаленне інвалідаў у 30 гадоў.

Чачня. Дзве вайны. Толькі па цяжкіх злачынствах, учыненых пасля, не лічачы ваенных, шматлікія з якіх не расследаваныя, - 100 тысяч ветэранаў за кратамі. Цяжкія і асабліва цяжкія артыкулы. Шмат пажыццёвых тэрмінаў.

Нарэшце новы амерыканскі Афган. Пры ўсім багацці сродкаў і клінік рэабілітацыі з самай дасканалай медыцынай - мінімум траціна прывезла дахаты афганскі сіндром. З іх 80 % памерлі на працягу 3-8 гадоў. Наркотыкі, суіцыды, п'янае кіраванне, утоеныя раны. Пакутуе і новае пакаленне, сярод дзяцей ветэранаў думкі аб смерці на траціну часцей. Выключэнняў, на жаль, няма.

Каб не прывезці чужую вайну ў свой дом, Беларусь і абараняецца законам.

Вяртаючыся да сакавіцкай выхадкі і хаджэнняў па пакутах каля дыпмісіі. Згодна з міжнародным правам, нападзенне на пасольства - гэта не проста крымінальшчына, гэтае палітычнае злачынства і скандал. Бяспека дыпмісіі - абавязак боку, які прымае, і індыкатар яго цывілізаванасці. Менавіта таму ў дзень нападзення Украіне была выстаўлена нота пратэсту, яе часовы павераны меў непрыемную гутарку ў беларускім МЗС, пасля чаго ахова пасольства была ўзмоцнена.

Тыя ж малойчыкі, якія пагражаюць Беларусі новымі выхадкамі, будуць знойдзены і пакараны. Як і тыя наёмнікі і "качэўнікі" з ліку беларусаў, хто забіваў украінскіх грамадзян, гвалтаваў на Данбасе па абодва бакі фронту. Ні на якія ўступкі па законе што дзеючым, што новым, асабліва пасля шантажу і пагроз, Беларусь не пойдзе. Папраўкі будуць прынятыя. А 135 спраў супраць камбатантаў будуць даведзены да суда і адплаты.