Вось ужо амаль 75 гадоў сваю гісторыю піша адно з выдатных сельгаспрадпрыемстваў Магілёўскай вобласці. Калісьці яно звалася калгасам, дарэчы, першым у пасляваенным Савецкім Саюзе мільянерам. "Рассвет" Кіраўскага раёна. Выбітная асоба - Кірыл Арлоўскі, Герой Савецкага Саюза - стаў яго першым старшынёй. І, дарэчы, прататыпам галоўнага героя аднайменнага фільма. Пагаворваюць, што і твора Эрнэста Хэмінгуэя "Па кім званіць звон".
Сам Арлоўскі нарадзіўся ў Мышкавічах, якія і сталі цэнтрам калгасу. Распавядаюць, што ён так любіў сваю малую радзіму, што не прамяняў яе за сваё жыццё ні на адну з прапаноў аб павышэнні.
Зачын на будучыню быў зроблены тады каласальны. Самыя высокія паказчыкі ў жывёлагадоўлі, людзі жылі адной камунай. Пра тое, як жывецца малой радзіме сёння, даведаўся Андрэй Ястрабаў.
Гэты калос у цэнтры аграгарадка і зараз - візітная картка сельгаспрадпрыемства. Па ім заўсёды вызначалі час. Але ён яшчэ і сімвал дабрабыту.
Сімвал, на які раўнаўвалася ў тыя далёкія часы не толькі Магілёўская вобласць, але і ўся краіна. Гэта было ў духу тых гадоў: будаваліся калгасы - паказчыкі таго, як савецкі чалавек умее працаваць і адпачываць.
Менавіта тут адпрацоўваліся самыя перспектыўныя тэхналогіі ў жывёлагадоўлі - ужо тады надойвалі па 40 літраў малака ад каровы, збіралі рэкордныя ўраджаі. Цуд - у Палацы культуры раслі бананавыя дрэвы. Дарэчы, дагэтуль даюць плады. Дамы не зачыняліся на замкі. Усе працуюць, жывуць, спяваюць.
Вядома, распавядае поўны кавалер ордэна Працоўнай Славы Людміла Палевіч, якой неймавернай працай усё гэта давалася, шматлікія адмаўляюцца верыць. Дагэтуль успамінае Людміла Палевіч, як, калі была даяркай у "Рассвете", вучыла прыезджых амерыканцаў, з якога боку да каровы падыходзіць. А яны дзівіліся, адкуль столькі запалу ў савецкіх працаўніках.
А ніякага сакрэту і не было. Проста хацелі, каб вёска жыла. А ў ёй - і дзеці, і ўнукі, і праўнукі. Пра малую радзіму клапаціліся ўжо тады.
Сёння "Рассвет" уваходзіць у дзясятку найбуйнейшых сельгаспрадпрыемстваў краіны. Больш за 12 000 га. Зерне сеюць толькі элітнае, напрыклад, "Ядвіся" - беларускай селекцыі, якое дае ўраджай пад 70ц/га. З яго потым нядрэнную муку робяць для беларускіх пяльменяў. Тут першымі ў вобласці пачынаюць і сканчаюць уборку хлеба. Забяспечваюць сябе цалкам кармамі. І так з ранку да вечара. Для любой малой радзімы галоўнае, як гаворыць цяперашні кіраўнік "Рассвета" Аляксандр Багель, - гэта даць магчымасць працаваць на зямлі. Інакш людзей у вёсцы не ўтрымаеш.
Праўда, новых паспяховых праектаў у "Рассвета" таксама нямала. Напрыклад, вось гэтая біягазавая ўсталёўка. Тут сілас змешваюць з адыходамі жывёлагадоўлі, метан спальваюць і атрымліваюць электрычнасць. Энергію прадаюць раёну. І кожны месяц гэты міні-рэактар зарабляе для гаспадаркі 800 000 рублёў. Добрая дапамога для мясцовага бюджэту.
А побач ужо разгарнулася вялікая будоўля: новы малочна-таварны комплекс на тысячу галоваў. У перспектыве - гарантыя бесперабойных паставак сыравіны на станцыю і пашырэнне бульбасховішчаў.
Нядзіўна, што ў "Рассвете" амаль няма вакансій. Сюды прыязджаюць на працу нават з іншых раёнаў і застаюцца.
Марыя Бяляўская - адна з тых, для каго Мышкавічы сталі другой радзімай. Пачынала лабарантам. Дарасла да галоўнага тэхнолага цяплічнага камбіната. Жартуе, тут нават чмялі працуюць па яе камандзе. Гаворыць, што 10 месяцаў на год фактычна не выходзіць з цяпліц. Многія нават падчас водпуску не пакідаюць вёску. А навошта? Усе спа-працэдуры побач у сваім жа санаторыі. З мінеральнымі ваннамі, гразямі, соллю. Едуць на аздараўленне ў Мышкавічы нават з Еўрасаюза. Праўда, за мясцовымі заўсёды права першага месца. І падчас перапынку, і ўвечар пасля працы. Захаваць такія ўмовы працы, жыцця на сяле дарагога варта, гавораць мясцовыя жыхары. Ад таго і рады, што моладзь вяртаецца. А значыць, вёска будзе жыць. А школьнікі тым часам мараць, якім будзе іх аграгарадок. У мясцовым музеі гісторыі Мышкавічаў яны сталыя наведвальнікі. Вядома, фатаграфіі на стэндах ім пакуль ні пра што не гавораць. Усяму свой час. Затое надоўга затрымліваюцца ля макетаў роднага аграгарадка.
Кожны год у Мышкавічах будуюць па два-тры новыя дамкі. Мабыць, тое, дзеля чаго і ствараўся "Рассвет". Малая радзіма, дзе жыццё не спыняецца ні на хвіліну.
