Апошняя жанчына Беларусі, прылічаная да святых, - Валянціна Мінская

31 июля 2016

Блажэнная, якую можна назваць нашай сучасніцай, атрымала духоўную адукацыю. Перажыла дзве сусветныя вайны і рэвалюцыю.

Яна на ўласным лёсе адчула кола рэпрэсій. Палову жыцця правяла прыкаванай да пасцелі. Але пры гэтым змагла вылечыць сотні людзей. Яе дапамога і заступніцтва шматлікія адчуваюць і зараз.

Расказвае Алена Борматава. Найстарэйшы протадыякан Свята-Духава сабора айцец Мікалай адзін з тых, хто размаўляў з Валянцінай Мінскай. Да будучай святой яго 12-гадовым хлапчуком прывёз бацька-святар. Было гэта летам 1964-га. Падлетак ад нясмеласці не мог вымавіць і слова. Сям'я Аўсіевічаў да Валянціны наведвалася часта.

Адзін з братоў - протаіерэй - служыць у Полацкім манастыры, другі - протадыякан у Гродне і сам бацька Мікалай вось ужо 36 гадоў протадыякан Свята-Духова кафедральнага сабора Мінска.

Менавіта тут Валянціну і ўслаўлялі ў святыя. А бацька Мікалай пісаў службу на дзень кананізацыі блажэннай. Здарылася гэта роўна праз 40 гадоў пасля смерці яе ў лютым 2006 года. Кананізацыі папярэднічаў збор подпісаў ад людзей, якія атрымалі дапамогу і вылячэнне ў Валянціны.

Святая пахаваная на звычайных вясковых могілках. Яны добра бачныя з трасы М 1 Брэст - Масква.

Валянціна нарадзілася ў вёсцы Коскі ў сям'і святара Фёдара Чарняўскага Станькаўскай акругі, куды ўваходзілі 27 вёсак і 6 цэркваў з капліцамі. Галоўным храмам акругі быў Свята-Мікольскі ў Станькаве, які зусім нядаўна аднавілі з руін. Гэта адзіная ў Беларусі царква, пабудаваная па праекце архітэктара, акадэміка двара Яго Імператарскай Вялікасці Канстанціна Тона.

Свята-Мікольскі храм у Станькаве - гэта не толькі месца службы бацькі Валянціны - святара Фёдара Чарняўскага. Гэтае месца, дзе хрысцілі будучую святую. Менавіта тут прайшло яе дзяцінства. Не адно дзесяцігоддзе Валянціна Мінская спявала на клірасе ў царкоўным хоры. Некалькі пакаленняў вернікаў чулі спеў святой. Валянціна скончыла Мінскае духоўнае вучылішча, выкладала дзецям закон Божы і часта замяняла бацьку ў вырашэнні адміністрацыйна-гаспадарчых пытанняў у царкве.

Перад Першай сусветнай вайной будучая святая абвянчалася ў станькаўскай царкве з прадстаўніком дваранскага роду Фёдарам Сулкоўскім. Яго арыштавалі ў 1929 годзе і саслалі ў лагер на Ахоцкае мора. Такі ж лёс спасціг і шматлікіх знаёмых Валянціны - святароў, якія служылі ў Мінску і яго наваколлях.

Але менавіта ў гэты час да яе пацягнуўся людскі паток. Шматлікіх яна вылечвала ад хвароб, шматлікім прадказвала лёс. І з парога пазнавала тых, хто лічыў яе вядзьмаркай.

Пасля арышту мужа Валянціну перасялілі на ўскраіну вёскі - у вартоўню апальшчыка. Менавіта сюды да яе ішлі людзі, якія яшчэ падчас жыцця звалі Валянціну святой. У савецкі час улады забаранялі мясцовым жыхарам паказваць дарогу да дома блажэннай.

Зараз дом за высокай агароджай. Трапіць на тэрыторыю нерэальна. Новыя ўладальнікі насцярожана ставяцца да людскага паломніцтва, якія часта пасля наведвання магілы Валянціны - месца, якое стала святым, адпраўляюцца ў Коскі. Дарэчы, смерць блажэннай у 1966 выклікала перапалох у мясцовых улад. Яны не ведалі, як стрымаць людскі паток.

І пасля смерці людскі паток не вычэрпваўся. Да драўлянага крыжа на магіле Валянціны людзі цягнуліся і 50 гадоў таму. Ідуць і сёння. Просяць аб сваім патаемным.