Але, калі людзей псуе кватэрнае пытанне, то прадпрыемствы - часцяком кадравае. А зараз мы пакажам кадры, якія не хацеў бы выносіць на публіку, пэўна, ні адзін кіраўнік. Нароўні са спецыялістамі-аграрыямі зараз у палях працуюць і кантралёры.
Пасля таго як Прэзідэнт наведаў Шклоўскі раён, Камітэт дзяржкантролю пачаў маштабную праверку выканання тэхналагічнай дысцыпліны падчас пасяўной. Даручэнне Кіраўніка дзяржавы, як кажуць, патрапіла ў цэль. Але далей не абысціся без клічнікаў.
У Магілёўскай вобласці за 4 дні праверак спецыялісты КДК не знайшлі ні адной фермы без парушэнняў! А ў Віцебскай вобласці ў кожнай з 27 правераных гаспадарак не хапае ўгнаенняў, прадпрыемства "Дразды-Агра" (гэта ў Бешанковіцкім раёне) і зусім пачало сяўбу ярыны без яе занясення. Вось табе і выкананне тэхналогій.
Старшыням райвыканкамаў накіраваныя патрабаванні аператыўнага ўмяшання і прыцягнення да адказнасці вінаватых службовых асоб. Толькі ў гэтую пятніцу па ўсёй краіне дэпартамент фінрасследаванняў дзяржкантролю завёў 7 крымінальных спраў.
Тым часам на тыдні кантралёры пачалі паўторныя выбарковыя праверкі - зараз ужо каб паглядзець, ці змянілася сітуацыя. Наш карэспандэнт Анастасія Бенедзісюк таксама ўбачыла ўсё на свае вочы.
Як выбраць правільную дарогу, калі стаіш на ростанях? І чаму жыццёвая ісціна пра таемнае і відавочнае такая красамоўная нават у маўчанні?
Што можа апраўдаць чалавека працы, які загадзя хавае праўду? І калі года мала, а дня досыць - прызнаць і выправіць. Сюжэт з кульмінацыяй.
Карціна гнятлівая. Безгаспадарчасць і неэфектыўны расход рэсурсу ў наяўнасці. Усе гэтыя здымкі былі зробленыя ў канцы сакавіка. Кожны з іх - бясспрэчны аргумент.
Рэгулярна і без таго ў аварыйным стане ферму падтаплівала. Даільная ўсталёўка зламалася, прапрацаваўшы амаль пяць гадоў. Яшчэ два на яе проста не звярталі ўвагі. Сельгаспрадпрыемству нанесена шкода ў 100 000 рублёў. І гэты выпадак - толькі кропля разлітага малака міма свайго ж слоіка.
Віктар Франскевіч, намеснік дырэктара дэпартамента фінансавых расследаванняў КДК Беларусі:
"Па выкрытых фактах множных безгаспадарчасці з нанясеннем шкоды ў буйным памеры органамі фінансавых расследаванняў даецца прававая ацэнка з завядзеннем крымінальных спраў. Толькі сёння па ўсіх абласцях рэспубліцы заведзена 7 крымінальных спраў. Па шырокім спектры злачынстваў - злоўжыванне ўладай, службовымі паўнамоцтвамі, перавышэнне ўлады, бяздзейнасць, службовая падробка".
Узброіўшыся фатаграфіямі карціны да, разам са спецыялістамі Камітэта дзяржкантролю адпраўляемся адразу ў некалькі гаспадарак. Раёны - Пухавіцкі, Светлагорскі і Маларыцкі.
Арганічныя ўгнаенні на вуліцы пачалі складаць, як толькі сышоў снег.
Маўляў, тэхнікі, каб вывезці, не хапала. Гэты канфуз выконваючы абавязкі дырэктара племзавода "Індустрыя" заве няйначай як выдаткі працы. І ўпэўнівае - выпадак адзінкавы.
Ужо ў найбліжэйшыя два тыдні Віктар Коршунаў абяцае засыпаць памыйную яму канчаткова, пабудаваць на гэтым самым месцы новы загон для выпасу жывёл.
Забруджанасць цялятнікаў, адсутнасць падсцілачнага матэрыялу. На ўваходах у кароўнікі няма дэзынфікуючых кюветаў, на ўязных брамах адсутнічае дэзбар’ер. Яшчэ тыдзень таму падобныя кадры былі зробленыя ў Светлагорскім раёне ў "Міхайлаўскім-Агра". І гэта прытым, што сама гаспадарка ў раёне мае добрую рэпутацыю і на пастаянным відавоку. Ферма знаходзіцца пры дарозе, якая злучае Мазыр са сталіцай. Бязладзіцу не схаваць.
Працу на доўгі тэрмін у гаспадарцы адкладваць таксама не сталі і адразу пачалі выпраўленне сітуацыі. Чысціня і парадак у кароўніках, цялятніках і загонах, свежы саламяны подсціл - да бытавых і вытворчых памяшканняў пытанняў больш няма.
Але вернемся ў Пухавіцкі раён. Толькі каровамі ў канцы сакавіка на племзаводзе загады кантралёраў не абмежаваліся. Быў яшчэ мехдвор. І дзве ў няспраўным стане адзінкі. Наогул у гаспадарцы адзначаюць, што тут своечасова ўключыліся ў вясенне-палявыя работы. Задзейнічана ўся тэхніка на хаду. На раніцу пятніцы засеялі 65 % ранняй ярыны. Да 10 красавіка збожжавы клін плануюць завяршыць.
Тэарэтычна гэты трактар мог удзельнічаць у пасяўной. Спісваць дзядка (машына 2002 года) не спяшаюцца. "Беларус" застаецца надзейным і на пенсіі. Рамонт каштаваў 2500 рублёў.
Мы яшчэ адправімся на тое поле. Апярэджваючы, іголка акажацца па-за стогам з сенам.
Брэсцкая вобласць. А гэта ўжо мехдвор прадпрыемства "Хаціслаўскі". Доўгі час спісаная тэхніка тут захоўвалася ўперамешку з рабочай. І гэта прытым, што пасля таго як шэфства над ім у свае рукі ўзяў Брэсцкі мясакамбінат, трактарны парк гаспадарка абнавіла на 40 %. Закупілі новыя агрэгаты, трактары, машыны - больш за 25 адзінак.
Каб прыбраць хлам, які сабіраўся гадамі, спатрэбілася ўсяго некалькі дзён. Гаспадаркі Маларыцкага раёна традыцыйна раней за ўсіх уключаюцца ў вясенне-палявыя работы. Землі пясчаныя, вільгаць хутка сыходзіць, таму зерне новага ўраджаю трэба паспець закінуць у вільготную глебу. Выйграць час, напэўна, дапаможа і парадак на мехдвары.
Наогул пры першым маніторынгу, а гэта звесткі на канец сакавіка, былі раскрытыкаваны звыш 500 сельгаспрадпрыемстваў краіны. Ужо праз тры дні на траціне выяўленыя парушэнні ліквідавалі. Да адміністрацыйнай адказнасці прыцягнуты 68 службовых асоб, яшчэ 170 - да дысцыплінарнай, у тым ліку 6 намеснікаў старшынь райвыканкамаў, якія курыруюць сельскую гаспадарку. Зараз за парадкам сочаць не толькі кантралёры, больш актыўна ў працу ўключылася і мясцовая ўлада.
Зразумелая справа, па доме мяркуюць і пра гаспадара. Наўрад ці камусьці хочацца, каб такая карціна стала здабыткам грамадскасці. Але, мабыць, куды больш правільна не замоўчваць аб праблемах, а адкрыта гаварыць, прызнаючы сваю віну, можа і прыводзячы ў прыклад аб'ектыўныя прычыны.
Агрэгат, за якім мы ехалі з доўгімі дамаўленнямі і шукалі, каб паказаць выкананне загадаў у дзеянні. Ці ён гэта? Пытанне рытарычнае.
Механізатар Анатоль Мікалаевіч з 20-гадовым стажам акажацца работнікам нават не гэтай гаспадаркі. Разглядаючы фота, ён усё ж знойдзе адрозненні. Але куды больш каштоўна з вуснаў вопытнага аграрыя рэцэпт прадукцыйнай працы на зямлі.
І вяртаючыся да таемнага і відавочнага, мы зноў трапляем на мехдвор племзавода "Індустрыя". Субота. Праца кіпіць поўным ходам. І вось дзе сапраўды хапае і дня, каб прызнаць і выправіць.
Камітэт дзяржкантролю працягвае праверку.
Калі лепш пазней, чым ніколі, а яшчэ лепш на сваім месцы.
Нароўні са спецыялістамі-аграрыямі зараз у палях працуюць і кантралёры
7 апреля 2019