Адносіны Беларусі з МВФ

9 октября 2016

Размова аб супрацоўніцтве з Міжнародным валютным фондам. Арганізацыя дае недарагія крэдыты, але наўзамен патрабуе цэлага комплексу, часам кардынальных змен у эканоміцы. Аб нюансах мы пагаворым пазней, а зараз афіцыйны бок перагаворнага працэсу.

Адносіны Беларусі з МВФ за 24 гады супрацоўніцтва абрасталі толькі чыстай крэдытнай гісторыяй. Па даўгах мы заўсёды плацілі спраўна, у тэрмін і без наступства для нацыянальнай эканомікі. У сакавіку мінулага года Беларусь, выконваючы свае абавязацельствы, цалкам разлічылася з МВФ за галоўны крэдыт - пагадненне стэнд-бай у памеры тры з паловай мільярды долараў. Затым аднаўленне супрацоўніцтва і разлік на магчымае атрыманне новага крэдыту. Абмеркаванне як раз новай праграмы на тыдні стала тэмай нарады ў Кіраўніка дзяржавы.

Такім чынам, на коне 3 мільярды долараў - наўзамен цэлага спісу ўмоў. Ад павышэння тарыфаў у ЖКГ і грамадскім транспарце, лібералізацыі цэн, правядзенні гнуткай курсавой палітыкі, да павелічэння долі прыватнага сектара, рэфармавання сектара дзяржпрадпрыемстваў і прыватызацыі.

Як раз рэпутацыя пунктуальнага плацельшчыка дазваляе сёння без сарамлівасці адстойваць свае нацыянальныя інтарэсы. Вядома, крэдыт МВФ нам цікавы. Танныя грошы фонду дапамагаюць станоўча ўплываць на ўнутраны рынак, змагацца з валютнымі ваганнямі і інфляцыяй. З другога, нягледзячы на тое, што размова ідзе аб мільярдах долараў, патэнцыяльны крэдыт для Беларусі зусім не выглядае падарункам. Асабліва калі ўлічыць, якія ўмовы фонду павінна выканаць краіна.

За апошнія 20 гадоў беларусы прывыклі, нягледзячы на ўсе ўзрушэнні сусветнай эканомікі, дзяржава іх не кіне. Маламаёмныя атрымаюць падтрымку, рабочыя месцы захаваюцца, сям'і заўсёды будзе чым заплаціць за паслугі ЖКГ, на што купіць ежу і адзенне, сабраць дзіця ў школу. Ды і адправіцца на цёплы адпачынак сёння можа пры жаданні дазволіць сабе амаль кожны.

Захаваць такую сацыяльную стабільнасць краіне, якая не валодае багатымі прыроднымі запасамі, дарагога каштуе, і вось зараз, у адно імгненне прапаноўваецца ўсе гэтыя гарантыі памяняць на крэдыт 3 мільярды. Аляксандр Лукашэнка паслядоўна катэгарычны. Абмеркаванне новай крэдытнай праграмы Беларусі з Міжнародным валютным фондам можа праходзіць толькі з улікам інтарэсаў беларускага народа. Крэдыт цікавы, але не любой цаной.

Ёсць у дарожнай карце, якую ўрад рыхтуе разам з фондам, пытанне, якое заўсёды было і будзе звышадчувальным для простага чалавека ў любой краіне. Пытанне, якое часта для звычайнага грамадзяніна і ёсць індыкатар узроўню яго дабрабыту, ды і становішча спраў у эканоміцы - кошт паслуг ЖКГ. Прапаноўваецца цэны павысіць, льготы адмяніць.

І гэта пры тым, што тут жа рэкамендуецца на працягу ўсяго гэтага перыяду не павышаць пражытачны мінімум і выключыць любыя даплаты і кропкавае субсідаванне. Меркаванне Прэзідэнта - уступаць тут нельга. Плыўнае павышэнне тарыфаў не больш як пяць долараў за год і кропка. І толькі пры агульным павышэнні дабрабыту людзей, пры росце зарплат магчымыя карэкціроўкі. Рытарычнае пытанне ад Кіраўніка дзяржавы, хто ў адваротным выпадку зможа плаціць па рахунках?

Ці гатовая Беларусь і яе грамадзяне ісці па шляху гэтых патрабаванняў або гэта пытанне доўгай грамадскай дыскусіі? Кіраўнік дзяржавы не раз адзначаў, ніводны пункт праграмы, прапанаваны экспертамі фонду, не выклікае ў беларускага боку адрыньвання, таму што сама праграма заснаваная на абсалютна аб'ектыўных законах эканомікі і жыцця чалавека. Зрэшты, па такіх жа законах спрабуе жыць і Беларусь, спрабуючы ў першую чаргу захаваць статус сацыяльнай дзяржавы.

І, хоць, вядома, грошы ў любых перамовах аргумент не апошні, да гэтага часу ў памяці катастрафічны прыклад супрацоўніцтва з крэдыторамі - постсавецкая Расія. "Шокавая тэрапія" Гайдара, палітычныя ўмовы для атрымання крэдытаў, агульная масавая прыватызацыя і лібералізацыя. Аб "поспехах" расійскай эканомікі ў гады бяздумнага, без уліку нацыянальных інтарэсаў, прытрымлівання парад заходніх крэдытораў гаварыць, здаецца, залішне.