Сапраўдная эпапея разгарнулася на гэтым тыдні вакол былога прэзідэнта Грузіі. Шматлікія СМІ ўжо назвалі гэтую займальную гісторыю прыгодамі "няўлоўнага Саакашвілі". Пераехаў, пакіраваў - у турму.
І сапраўды, лёс працягвае здзіўляць Міхаіла Саакашвілі нечаканымі паваротамі. А сам ён працягвае здзіўляць грамадскасць сваімі выхадкамі. Несумнеўна, экс-прэзідэнт Грузіі і былы кіраўнік Адэскай вобласці стаў адным з галоўных ньюсмейкераў тыдня - галавакружны ўздым на дах кіеўскай шматпавярхоўкі, сутычка з сілавікамі і штурм ваннага пакою ў гатэлі "Кіеў", а затым - ізалятар СБУ і зусім не вясёлкавыя перспектывы.
Чым скончыцца гэтая трагікамічная гісторыя - дагэтуль незразумела. Аднак украінскія эксперты ў адзін голас гавораць: сітуацыя з Саакашвілі - гэта і крызіс законнасці, і крызіс нацыянальнай палітычнай сістэмы, а значыць, і крызіс улады. Чаму? Юрый Казлоў спрабаваў разабрацца.
Раніцай 5 снежня да дзвярэй пентхаўса Міхаіла Саакашвілі на вуліцы Касцёльнай - гэта цэнтр Кіева - прыбылі супрацоўнікі пракуратуры. Для пераканаўчасці іх суправаджала група ўзброеных да зубоў байцоў СБУ. Прычына нечаканага візіту - вобыск з-за падазрэння ў спробе дзяржперавароту. Зачынены ў сваіх апартаментах Саакашвілі хутка зразумеў: лепшы спосаб пазбегнуць непрыемных гутарак са следчымі - аддаць справу шырокай агалосцы.
Экс-губернатару ўдалося выбрацца на дах 8-павярхоўкі, адкуль ён звярнуўся з пасланнем гораду і свету. Саакашвілі заявіў, што не прызнае абвінавачанняў, і калі сілавікі пераступяць парог яго кватэры, ён пакончыць з сабою. Праваахоўнікі, бадай, здагадваючыся, што выкананне абяцанняў - не наймацнейшы бок падазронага, вобыск усё ж правялі, а самога палітыка эвакуіравалі з даху. У любой іншай еўрапейскай краіне гісторыя магла б скончыцца на гэтым месцы. Але ва Украіне яна атрымала цалкам чаканы працяг.
Прыхільнікі Саакашвілі, якія сабраліся на Касцёльнай, адбілі свайго лідара ў байцоў спецслужб і павялі яго на Майдан. Далей усё па каноне - патрабаванні адстаўкі прэзідэнта і ўрада, сутычкі з сілавікамі і палатачны лагер. Просьбы следчых з'явіцца на допыт Саакашвілі катэгарычна адхіляў, называючы прадстаўнікоў феміды агентамі Крамля.
Паміж тым, абвінавачанні на адрас апальнага палітыка даволі сур'ёзныя. Пракуратура заяўляе, што экс-губернатар атрымліваў грошы на фінансаванне масавых акцый з Расіі - ад збеглага алігарха Курчанкі, блізкага да збеглага прэзідэнта Януковіча.
У выніку Міхаіла Саакашвілі падвяла ўласная слабасць. Жыць у палатцы, не абсталяванай ні туалетам, ні душам, было катэгарычна немагчыма. Саакашвілі двойчы пакідаў лагер, каб прыняць ванну ў гасцініцы "Кіеў". Але другім разам супрацоўнікі гатэля адмовілі яму ў гасціннасці. Лідар пратэстнай акцыі на Майдане пакінуў лагер, паабяцаўшы вярнуцца. Без абароны прыхільнікаў затрыманне палітыка было пытаннем часу.
Антон Герашчанка, саветнік міністра ўнутраных спраў Украіны:
"Я хачу сказаць, што Саакашвілі задурыў галаву грузінскаму народу, і яны выгналі яго, як чорта, з краіны. На жаль, прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка даў яму ўкраінскае грамадзянства. Зараз мы бачым, што гэта было вялікай памылкай. Але яе мы выправім, і Саакашвілі адкажа за ўсе ўчыненыя ім злачынствы".
У ізалятары СБУ былы прэзідэнт Грузіі прабудзе да панядзелка. Заўтра суд абярэ для яго меру стрымання. Паміж тым, за палітыка ўступілася Юлія Цімашэнка, якая сама адседзела ў турме ў часы Януковіча. А вось еўрапейскія лідары сітуацыю падкрэслена не каменціруюць. Хоць чатыры гады таму падчас Майдана іх рэакцыя на падзеі ў Кіеве была куды больш жорсткай і прынцыповай. Саакашвілі ж прадпрымае апошнія спробы мабілізаваць прыхільнікаў ужо з-за кратаў.
Зрэшты, сама ідэя вулічных пратэстаў застаецца прывабнай для шматлікіх актывістаў. І не выключана, што неўзабаве замест Саакашвілі ў вялізных мас незадаволеных жыццём украінцаў проста з'явіцца іншы лідар, больш звыклы да спартанскіх умоў палатачнага гарадка. Прычына простая - чатыры гады таму людзі падтрымалі Майдан, спадзяючыся на лепшае жыццё. А яно дагэтуль не наступае.
На абвастрэнне ўнутрапалітычнай барацьбы адрэагавалі і нацыяналісты. Галоўная дзеючая асоба падзей чатырохгадовай даўнасці - экс-лідар "Правага сектара" Дзмітрый Яраш - назваў прадстаўнікоў украінскай палітычнай эліты дзівакамі і намякнуў: нацыяналісты могуць вярнуцца з Данбаса са зброяй у руках і вырашыць палітычны крызіс у сваёй манеры.
