На тыдні адбылася сустрэча прэзідэнтаў Расіі і Беларусі

24 июня 2018

Палітыкі хварэюць і за агульную справу. Саюзная дзяржава - праект, з якога пачалася інтэграцыя на ўсёй постсавецкай прасторы. Урады зрабілі вялікую працу напярэдадні перамоў лідараў Беларусі і Расіі.

Сустрэча Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна - гэта магчымасць акінуць поглядам увесь спектр беларуска-расійскіх адносін. Так, саюзнікі зацвердзілі праграму ўзгодненых дзеянняў у знешняй палітыцы. Мінску і Маскве прыходзіцца разам рэагаваць на ўсе падзеі ў свеце, а значыць, неабходная цесная каардынацыя.

Але, вядома, асаблівая ўвага саюзнай эканоміцы. Тут не без трэнняў. Магчыма, і таму Аляксандр Лукашэнка зрабіў акцэнт: неабходна як мага хутчэй ліквідаваць узаемныя бар'еры і ствараць роўнае канкурэнтнае асяроддзе. Наталля Брэвус падрабязна.

Футбольныя баталіі, вядома, захапілі ўвесь свет, але на гэтым тыдні не меншы запал кіпеў і на палітычным полі. Наколькі значны саюзны праект, можна было зразумець і па тым, што ў Мінск кіраўніцтва Расіі прыляцела ў поўным складзе. Спартыўная тэма, вядома, гучала ў пачатку размовы Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна, але больш за дзве гадзіны прэзідэнты размаўлялі дакладна не пра гэта. Вышэйшы Дзяржсавет Саюзнай дзяржавы чакалі. Масла ў агонь падлівалі журналісты напярэдадні сустрэчы, мяркуючы, што, маўляў, гэта будзе жорсткая размова. А ў кулуарах спрабавалі праліць святло на дэталі перамоў, задаючы каварныя пытанні міністрам. У шчыльным акружэнні прэсы яны распавядалі пра сумесныя праекты і кааперацыю і пазітыў - што атрымалася: ад захавання прамысловага патэнцыялу да агульнага рынку працы.

У пачатку года палітычны істэблішмент у Расіі быў заняты выбарчай кампаніяй. Змяняўся, хай і не кардынальна, але змяняўся склад урада. Стартаваў мундыяль. Усё гэта ў мінулым, ёсць магчымасць, каб правесці рэвізію адносін і абмеркаваць пытанні, якія хвалююць краіны.

Супрацоўніцтва Беларусі і Расіі шырокае - ад космасу, будаўніцтва АЭС да сельскай гаспадаркі і ваеннай сферы. Тысячы ніцей злучаюць рэспубліку і вобласці Расіі. За гэтыя гады змаглі наладзіць дыялог і гандаль амаль з усімі суб'ектамі Федэрацыі.

Нягледзячы на саюзніцкі дух і агульны - адзін на дваіх - інтэграцыйны праект, які стаў пілотным для ўсёй еўразійскай прасторы, вядома, хапае складаных пытанняў на двухбаковым трэку. Не пераносіць іх на пляцоўкі іншых аб'яднанняў заклікаў беларускі Прэзідэнт - усё вырашаць тут і зараз. І хоць урады краін зрабілі значную працу, але не па ўсіх пытаннях ёсць канчатковая дакладнасць. З народнага, напрыклад, саюзны роўмінг - пакуль не дамовіліся аб адмене. Зразумела, што сотавыя кампаніі адстойваюць свае эканамічныя інтарэсы. Недвухсэнсоўна даў зразумець Аляксандр Лукашэнка і пазіцыю па пытанні мяжы ў адказ на элементы кантролю з боку ўсходніх суседзяў.

Ва ўмовах неабходнасці гарантавання бяспекі падчас футбола мы з разуменнем ставімся да пазіцыі расіян па прымяненні кантролю, але астатнія пытанні трэба ўрэгуляваць.

Вядома, галоўнае - эканоміка. За мінулы год тавараабарот паміж краінамі падрос - такі трэнд захоўваецца і ў 2018.

Сума агульнага гандлю перавысіла 32 мільярды долараў. Гэта, вядома, не 43, а была і такая лічба ў гісторыі двухбаковай эканомікі, але ўжо пабольш, чым у папярэднія пару гадоў. Прыходзіцца напружвацца, каб пераадольваць негатыў. Бар'еры ў гандлі гэтаму дакладна не спрыяюць. Таму аб роўным канкурэнтным асяроддзі і ліквідацыі ўсіх перашкод у прасоўванні тавараў гаварыў беларускі лідар. Пуцін заявіў аб жаданні Расіі нарошчваць інтэграцыю і зрабіў такі прагноз, замахваючыся на які бар'еры і побач не павінны стаяць.

Расійскі бок усё больш значэння надае надзейнаму беларускаму транзітнаму маршруту. Для Расіі як экспарцёра вуглевадародаў гэта важна, улічваючы не лепшы стан іншых калідораў у Еўропу. Таму будуць інвеставаць у мадэрнізацыю газатранспартнай сістэмы. А наогул энергетычная сфера супрацоўніцтва перспектыўная з пункта погляду адзінага рынку, што ствараецца, праўда, ужо ў рамках ЕАЭС.

У ручным рэжыме дагэтуль прыходзіцца рэгуляваць малочныя спрэчкі. Рассельгаснагляд то ўводзіць, то здымае забароны на пастаўкі беларускай прадукцыі. Гэта сапраўды не лепшы фон для перамоў лідараў. Профільныя міністры сустракаліся, дамовіліся аб дарожнай карце, справа зрушылася. Усё гэта, вядома, добра. Але калі шчыра, такі празмерны пратэкцыянізм - сапраўдны дэзынтэгратар для краін.

Шырокі фармат Вышэйшага Дзяржсавета дазваляе з першых вуснаў пачуць меседжы лідараў і мэты двух дзяржаў. Так больш зразумела, над чым працуюць Беларусь і Расія, што ў прыярытэце. Пасля гэтага ўжо наўрад ці захочацца сабатаваць агульныя рашэнні на карысць асабістай кан'юнктуры. Бо кансэнсус у Саюзнай дзяржаве - сігнал і краінам іншых аб'яднанняў, таго ж Еўразійскага саюза, аб жаданні і здольнасці дамаўляцца.

Беларусь і Расія вызначыліся з прыярытэтамі Саюзнай дзяржавы на 5 гадоў. У дакуменце прапісаны дзеянні па зняцці бар'ераў, узгоднена прамысловая палітыка, фарміраванне адзінага паліўнага рынку і іншыя пытанні. Паставілі подпісы і пад праграмай дзеянняў у знешняй палітыцы (яна захавала курс на ўмацаванне супрацоўніцтва на пляцоўках СНД і АДКБ і ўзгодненыя пазіцыі ў міжнародных арганізацыях). Менавіта ў такім рэчышчы дзейнічаюць афіцыйны Мінск і Масква.

Уладзімір Жарыхін, палітолаг (Расія): "Міжнароднае становішча няпростае, яно выбухованебяспечнае. Яно рэзка змяняецца, ужо мадэлі паводзін не праходзяць. У гэтай сітуацыі трэба больш шчыльна сінхранізаваць знешнепалітычныя паводзіны нашых краін. Інакш можна прайграць".

А каб выйграваць, важная знешнепалітычная скаардынаванасць. Бо нават у рамках еўрапейскага праекта "Усходняе партнёрства" Беларусь адстойвае расійскія інтарэсы. Той выпадак, калі саюзніцкі дух прыносіць зусім адчувальныя палітычныя дывідэнды. Так што як бы ні хацелася лішні раз папракнуць Саюзную дзяржаву ў дэкаратыўнасці, відавочна, што гэты праект застаецца зручнай пляцоўкай для супрацоўніцтва і канструктыўнага дыялогу.

Магчымасць знайсці кампраміс у адчувальных міждзяржаўных пытаннях дарагога варта. Важна, што паміж Мінскам і Масквой няма прынцыповых рознагалоссяў. Міжнароднае становішча няпростае і ў такіх умовах рэальныя саюзнікі - на вагу золата.