У сацыяльных сетках гучаць абразы і пагрозы ў адрас аўтараў фільма. Але звярніце ўвагу - з высновамі журналісцкага расследавання пагадзіўся патрыярх апазіцыі Зянон Пазняк. Заклікаў не хадзіць на акцыі і выказаў упэўненасць, што там рыхтуюцца правакацыі. Вось некаторая падборка меркаванняў, а часам і проста інфармацыйнага шуму вакол фільма "Званок сябру".
Так, трэці дэкрэт не ідэальны, і гэтага ніхто не хавае. Людзі выйшлі, каб сказаць пра яго недахопы, і тут жа патрапілі ў распрацоўку даўно вядомых дзеячаў. Аўтары расследавання адкрываюць заслону: тымі, хто выйшаў на вуліцы, проста карыстаюцца як гарматным мясам.
Такім чынам, праўда на паверхні, вядомыя яўкі, паролі, а з імі спонсары, метады працы і мэты барацьбітоў з першых шэрагаў. Пасля такіх моцных аплявух залягаюць на дно, ну, або ў цывілізаваным грамадстве спрабуюць растлумачыць. Але не: лепшая абарона - гэта напад, і ў абарону "герояў" разгортваецца цэлая кампанія. Вось гэтых людзей без імёнаў з закрытымі тварамі. Гэта іх ідэйныя браты нарабілі спраў у суседзяў, гэта іх ідэйныя браты (а можа, і яны самі - не разабраць, у балаклавах жа) маршыруюць па сталіцы краіны, дзе спалілі Хатынь, з партрэтамі бандэраўцаў. Апраўдаць цяжка, а таму адводзім гутарку ў бок. "Наша Ніва" чапляе бацьку аматара панасіць траціл Раманава. Той абяцае скруціць галаву бэтэшнікам за абвінавачанні ў тэрарызме. Хто потым стане разбірацца, што ў фільме ў тэрарызме Раманава не вінавацілі, - справа зробленая. Гучны загаловак некалькі дзён красуецца на галоўнай старонцы. А ўнізе інтэрв'ю маленькім шрыфтам апошняй фразай зусім для "Нівы" нязначная фраза: "Ну так, траціл у сына быў". Зрэшты, маніпуляцыі не засталіся без увагі тых, кім маніпулююць. Ашуканства адразу заўважылі на форумах.
Не атрымалася і тут, а значыць, бярэмся за экспертаў фільма. Разлік, што паважаныя людзі з сур'ёзнай рэпутацыяй адмовяцца ад сваіх слоў, не спрацаваў. Вось спроба пагутарыць з Уладзімірам Карнілавым. Самае дэмакратычнае радыё на свеце - "Радыё Свабода" - адрапартавала: украінскі палітолаг ад каментарыя ўхіліўся. Пазней высветліцца - не ўхіліўся. А ў дадатак апублікаваў сваю перапіску з просьбітамі інтэрв'ю ў "Фэйсбуку", дзе ўзгадаў прапагандыстам "Радыё Свабоды" і іх сувязі з нацыстамі. Можа быць, таму ў назве "Радыё Свабода" слова "свабода" афіцыйна бярэцца ў двукоссе.
Фільм разбіралі па костачках, разглядалі стоп-кадры. І нібыта няўзнак выносілі за дужкі найважнейшае. Усе як адзін зрабілі выгляд, што не зазначылі аднае гутаркі, якая адкрывае сутнасць закулісных гульняў. Спецыяльна для тых, хто не хоча верыць сваім вачам і вушам, паўтараем гэты званок сябру.
Зараз зразумела, чаму гэтых людзей усё радзей можна ўбачыць разам. Статкевіч з таварышамі Саннікава апрацоўваюць сталіцу. Лябедзька з Рымашэўскім і Губарэвічам паехалі ў рэгіёны. Вось Маладзечна! Самы паказальны прыклад, гісторыя якога сыходзіць у пачатак тыдня. Прэзідэнт праводзіць нараду па актуальных пытаннях развіцця краіны. Размова заходзіць пра вулічныя акцыі - маюць права, заяўляе Аляксандр Лукашэнка, але без правакатараў. Загад мясцовым уладам - з людзьмі гаварыць проста на плошчах, праблемы вырашаць. Цывілізавана, без абразаў.
Дык што ж было ў Маладзечне? У Маладзечне здарылася тое, у чым не сумняваўся ніхто, хоць неяк знаёмы з раскрытым у расследаванні закуліссем. Людзей сабралі на плошчы пад выглядам дэкрэта № 3. Да прысутных выйшаў кіраўнік райвыканкама, запрасіў вылучыць прадстаўнікоў і прайсці ў будынак выканкама, каб абмеркаваць праблемы, якія людзей хвалююць. Тут і высветлілася, што арганізатарам акцыі дэкрэт цалкам не цікавы.
У выніку, як дамаўляліся: арганізатары несанкцыянаванай акцыі найбліжэйшыя дні правядуць у ізалятары часовага ўтрымання. Хто 10, хто 15 сутак.
Калі прафесійныя барацьбіты адчуваюць небяспеку, у ход ідуць любыя сродкі. Вось такія аб'явы сталі з'яўляцца на пад'ездах жылых дамоў. У іх гаворыцца, што жыхары гэтага дома хадзілі на маршы, а таму, паводле рашэння мясцовых улад, застануцца пакуль без святла. Тут жа як бы няўзнак згадванне пра планаваную акцыю 25 сакавіка. Не ходзіце, маўляў, туды. Нічога святога.
А вось працяг. У Гомельскай вобласці школьніца прынесла дахаты паведамленне з пагрозай: калі ў бацькоў ёсць даўгі ў аплаце камуналкі, то ў іх "дзеці будуць выключаныя з сям'і і змешчаныя ў прытулак". Аўтарства гэтага недадакумента невядомае, але сваю місію ён таксама выканаў. Маўляў, ідзіце на плошчу, адбіваць адабраных дзяцей.
Пасеяць паніку, справакаваць людзей на жорсткую рэакцыю супраць дзяржавы - задача нумар адзін. Ідэя фікс - сацыяльны выбух. Гэта настолькі відавочна, што прымушае выступіць Зянона Пазняка. Вядомы апазіцыянер заклікае людзей не ўдзельнічаць у будучым мітынгавым фарсе. І асцерагаецца ён не ўлад, тым больш меседж ад іх быў "маеце права". Проста занадта выразна вее Плошчай, лічыць ён.
Дык каму гэта трэба? Адказы на гэтае пытанне прагучалі ў журналісцкім расследаванні. Адстаўному афіцэру, адстаўному дыпламату, крымінальнаму бізнесу, баевікам пад чорнымі сцягамі з закрытымі тварамі. У іх свой інтарэс, яны гатовыя расхістаць сітуацыю, крочыць па галовах сваіх жа паплечнікаў. У такой справе разлічваць можна толькі на правераныя кулакі. Напрыклад, анархістаў. Людзі ў масках раптам сталі з'яўляцца то там, то тут. Нават на Курапатах без іх не абышлося. І вось чаму не абышлося. Гутарка Дашкевіча з Севярынцам.
Выкарыстаць адмарозкаў у такой справе - сумніўнае рашэнне, як ні паглядзі. Але па-іншаму, відаць, не ўмеюць.
