Вялікаму тэлебачанню - 60!

3 января 2016

Няма сумненняў, што ўсе найважнейшыя старонкі Года культуры пакажа галоўны культурны тэлеканал краіны "Беларусь 3". Хоць і для беларускага тэлебачання год асаблівы - юбілейны. 60 гадоў таму дыктар Тамара Бастун упершыню сказала сваім гледачам тое, што будуць паўтараць шматлікія пакаленні вядучых пасля яе - "Добры вечар". 60 БТ споўнілася 1 студзеня. На нашым канале выйшаў вялікі фільм, некаторыя цікавыя эпізоды якога прама зараз. Рэпартаж Ніны Мажэйкі.

З прывітання Тамары Бастун 1 студзеня 1956 года ў Савецкай Беларусі пачалася новая эра - тэлебачання. Уключэнне з маленькай студыі стала акном у свет тэлевізійнага эфіру.

Глабальную будоўлю дзяржаўнага маштабу і значэння пачалі яшчэ ў 52-м. Месцам размяшчэння першага тэлецэнтра стала сэрца сталіцы - былая вуліца Калініна, цяпер Камуністычная. Вежа вышынёй 186 метраў і сёння добра бачная.

Зінаіда Зубкова, народная артыстка Беларусі: "Усе разумелі, што гэта побач з табой - у доме ты не адзін, а калі гэта сям'я, то сям'я збіраецца, каб паглядзець падчас чаявання разам. Гэта збліжала".

Грувасткая, фактычна непад'ёмная тэхніка была прыкручана да падлогі студыі, таму першыя дыктары фактычна ўваходзілі і выходзілі з кадра. Тэхнічны працэс падрыхтоўкі кожнай праграмы займаў вялікую колькасць часу, але гэта быў прарыў - сапраўднае чараўніцтва для савецкага гледача. Хоць і аўдыторыя першых тэлеперадач была невялікай - усяго некалькі тысяч. Тэлевізар па тых часах дэфіцытная тэхніка.

Сапраўдная сенсацыя з архіваў Белтэлерадыёкампаніі - гэтыя чорна-белыя кадры. Хіт 60-х "Снег-сняжок", выкананы Людмілай Зыкінай, спявалі і ў беларускай студыі. Сёння гэта песня зноў папулярная дзякуючы рымейку на частушачны хіт. Маладыя таленты шукалі па ўсёй рэспубліцы і запрашалі выступіць на тэлебачанні.

Музычная рэдакцыя супрацоўнічала і з прафесійнымі калектывамі.

Легендарныя "Пясняры" у студыю трохпавярховай "Батлейкі" трапілі ў 70-х.

Артысты рабілі эфір таго часу. Тэатральны акцёр, а цяпер старшыня медыяхолдынга свой тэлевізійны шлях пачаў з тэлеспектакляў.

Генадзь Давыдзька, Старшыня Белтэлерадыёкампаніі: "Я з тэлебачаннем працую прыкладна з 1982 года. Тады гэта было шмат у чым мастацкае тэлебачанне. Тэлевізійныя спектаклі, літаратурныя вечары і акцёр быў галоўным персанажам на тэлебачанні. Калі пабудавалася вось гэта студыя на Макаёнка, тут наогул дзень і ноч запісваліся тэлевізійныя спектаклі на беларускай мове".

Тэлесігнал з Макаёнка, 9 па ўсёй рэспубліцы перадае вышка ў Калодзішчах. Радыётэлевізійны цэнтр сёння забяспечвае вяшчанне ўсіх 6 кнопак Белтэлерадыёкампаніі. Чатыры ў лічбавым фармаце і 2 у аналагавым.

Андрэй Караім, першы намеснік гендырэктара беларускага радыётэлевізійнага перадаючага цэнтра: "Гэта электрычны аўтамат, які ў прынцыпе прыводзіць у дзеянне працу аналагавага тэлевізійнага перадатчыка "Ураган" магутнасцю 25 кілават. 3-га студзеня 16 года дзяжурны персанал, націснуўшы вось гэты рычаг, закончыць эру аналагавага тэлебачання ў Рэспубліцы Беларусь. Такім чынам будзе выключаны апошні аналагавы перадатчык на тэрыторыі рэспублікі".

Сёння Белтэлерадыёкампанія - гэта найбуйнейшы медыяхолдынг Усходняй Еўропы. 60 гадоў таму аб такіх маштабах можна было толькі марыць.

Тэлецэнтр на Макаёнка, 9, па сутнасці, самы вялікі здымачны комплекс у Беларусі. Павільёны, кожны з якіх мае назву згодна з метражом - 100 , 300 або 600 метраў, своеасаблівае асяроддзе са сваім мікракліматам для тэлевізіёншчыкаў. Тут робяць тэлебачанне. Больш за дзясятак праграм за тыдзень, гэта не лічачы штодзённых навінавых выпускаў.

Найбуйнейшая навінавая структура - АТН. Агенцтва тэленавін. Аператыўная служба з 300 чалавек, уключаючы карэспандэнтаў, аператараў, рэжысёраў... Гэтыя людзі рыхтуюць дзясяткі спецпраектаў са знакам якасці.

Марат Маркаў, намеснік старшыні Белтэлерадыёкампаніі: "На мой погляд, у Белтэлерадыёкампаніі працуюць лепшыя прафесіяналы гэтай краіны. Тэрмін "Бтшнікі" сапраўды і ў свядомасці гледачоў, і ў свядомасці саміх супрацоўнікаў ужо набывае выключна пазітыўнае адценне. Шматлікія, і, слава Богу, напэўна, гэта паказвае правільнасць кірунку, куды мы рухаемся, гэты тэрмін выкарыстоўваюць з гонарам, калі гэты тэрмін выкарыстоўваецца ў дачыненні да іх непасрэдна".

За 60 гадоў у Беларускага тэлебачання змяніліся сотні твараў, нязменным застаецца прафесіяналізм. Белтэлерадыёкампанія - тэлевізійная школа краіны.

Святлана Бароўская, тэлевядучая: "Вось гэты самы калідор. Вы ведаеце, я вельмі ўдзячна вам, што вы, нарэшце, дазволілі і зрабілі гэты калідор. Можа, калі б я валодала нейкім пісьменніцкім талентам, я б напісала кнігу "Калідор даўжынёй ў жыццё". Таму што кожную дошку, кожную сценку і кожную плямку на гэтай сцяне я ведаю. І ён памятае ўсе нашы настроі, усе нашы няўдачы, падзенні, узлёты".

Пад дахам медыяхолдынга працуюць паўтары тысячы чалавек. Будынак нібыта мінскі тэлевізійны вулей. Адрас - Макаёнка, 9 - знаёмы мільёнам гледачоў, бо тут робяць вялікае тэлебачанне.