Падтрымаем нашу гутарку актуальным рэпартажам. Чытацкі білет, кніжны каталог і неперадавальная атмасфера. Яшчэ пару дзесяцігоддзяў таму гэтыя бібліятэчныя атрыбуты ведаў кожны. Тады рэфераты пісаліся ў чытальнай зале, а не запампоўваліся з торэнта, а ўпадабаныя кнігі даставаліся з паліц, а не са старонак электронных бібліятэк. Прыемны цяжар кнігі папяровай замяніла не менш прыемная лёгкасць кніг электронных, і шматлікія загаварылі: век бібліятэк набліжаецца да канца.
З аднаго боку - гэта пацвярджаюць лічбы: з 2010 года ў Беларусі колькасць публічных бібліятэк скарацілася больш чым на дзве тысячы. З другога - у астатніх устаноў няма праблем з наведвальнікамі. Сучаснасць і будучыню бібліятэк у "Галоўным эфіры" вывучала Вольга Халадовіч.
Уладзімір Кашавар тут часты госць. Звычайна выбірае ў бібліятэцы гістарычныя кнігі або дэтэктывы. Апошні час заходзіць яшчэ і пацікавіцца - ці не зачынілі.
Гэтае пытанне хвалюе і іншых жыхароў вёскі Дуброва. Перажываюць, што застануцца не толькі без ежы духоўнай. Без увагі.
Загадчыца сельскага клуба-бібліятэкі Ірына Дземідэнка аднавяскоўцаў супакойвае: без кніг Дуброва не застанецца. Зрэшты, яна сама без працы таксама.
Толькі ў гэтай вёсцы колькасць чытачоў за апошнія гады скарацілася ў 10 разоў. Мясцовых жыхароў з кожным годам таксама становіцца менш. Ды і ўмовы клуба-бібліятэкі сучаснымі сапраўды не назавеш.
Печкавае ацяпленне, сціплы бібліятэчны фонд і ўсяго 13 чытачоў за месяц. І з кнігай час прабавіць тут даволі складана - халодна, нават у верхняй вопратцы. Затое кнігі можна знайсці рарытэтныя. Вось гэтая энцыклапедыя маладой сям'і, напрыклад, выдадзеная яшчэ ў мінулым стагоддзі.
Такіх бібліятэк па краіне сотні. У невялікіх населеных пунктах іх аб'ядноўваюць са школьнымі, дзесьці зусім закрываюць.
Тут аб кожным выданні можна распавядаць гадзінамі. Гэта той выпадак, калі ў музеі заўсёды ёсць наведвальнікі. А яшчэ менавіта тут праходзяць самыя розныя квэсты, удзельнікі якіх могуць паспрабаваць свае сілы нават у кнігадрукаванні.
Майстар-класы, тэатральныя пастаноўкі, сустрэчы, акцыі, вечарынкі. Гомельская абласная бібліятэка ўжо даўно выйшла за рамкі фармату "абанемент - чытальная зала - кнігі". Зараз гэта сацыякультурны цэнтр, у якім ёсць месца і традыцыям, і наватарству.
Прыйшоў па кнігу - сустрэў лёс. Тут вядуць летапіс шчаслівых пар, якія пазнаёміліся ў бібліятэцы. Такіх сем'яў ужо з дзясятак. У гэтым альбоме іх гісторыі.
Спецыялісты па аўтаматызаваных бібліятэчных сістэмах, бібліёграфы і, вядома, бібліятэкары. Універсітэт культуры і мастацтваў, факультэт інфармацыйна-дакументных камунікацый - адзінае месца ў краіне, дзе рыхтуюць бібліятэкараў. Чацвёртакурсніца Анастасія Рыжко выбрала сваю прафесію ўсвядомлена. І дзяўчына не сумняваецца - бібліятэцы быць!
З пачатку двухтысячных на факультэце адбыўся пералом у бок інфарматызацыі бібліятэк. Сучасны бібліятэкар павінен быць у курсе апошніх IT-тэхналогій, разбірацца ў літаратуры, а для кагосьці - стаць псіхолагам.
Гэта трэцяе месца ў Гомельскай абласной бібліятэцы ўжо даўно заваявалі. Аб "кадравым голадзе" тут размова не ідзе, нягледзячы на сціплую зарплату. Наадварот - могуць пахваліцца дынастыямі.
Самыя актыўныя інтэрнэт-карыстальнікі - падлеткі, аказваецца, яшчэ і самыя актыўныя чытачы. Гэта не мара бібліятэкараў і бацькоў, гэта - рэальнасць. Да іх проста патрэбен адмысловы падыход.
Тым не менш, спецыялісты адзначаюць: колькасць бібліятэк у Беларусі скарачаецца. За апошнія гады іх стала менш прыкладна на дзве тысячы. Цалкам магчыма, што ў будучыні электронная кніга пераможа папяровую, а сама бібліятэка стане непатрэбнай як установа. Хоць і прафесіяналы, і аматары ўпэўненыя: гэта немагчыма.
Марына Рафеева, дырэктар Гомельскай абласной бібліятэкі:
"Папяровыя носьбіты - гэта правераныя крыніцы, якія праходзяць цэнзуру пэўную, а ў Інтэрнэт сёння можна выкласці і выкладваюць часцей за ўсё што хочаш".
Не хата-чытальня, не кнігасховішча, а цэлы комплекс інфармацыйных паслуг. Злучаючы віртуальнасць і рэальнасць, сучасныя бібліятэкі сёння забяспечваюць доступ да свету інфармацыі, вопыту і ідэй. Дарэчы, сярод краін СНД беларусы па-ранейшаму лічацца адной з нацый, якая больш за ўсіх чытае.
