На МТЗ гаворка ішла не толькі аб вытворчасці, а ў гутарцы ўдзельнічалі не толькі кіраўнікі. Наш карэспандэнт Андрэй Крывашэеў зірнуў на дзве гэтыя падзеі пад адным агульным ракурсам.
Чалавек працы і працоўныя калектывы - галоўныя "драйверы" эканамічнага росту ў посткрызісны час. Спады прыходзяць і адыходзяць, толькі за апошнія 2 дзесяцігоддзі з імі ўжо спраўляліся тройчы, а вось без чалавечага капіталу нават найноўшыя тэхналогіі бескарысныя.
Менавіта такі акцэнт ставіць Прэзідэнт, адкрываючы ў чацвер маштабную нараду па працоўных рэсурсах. Задача ўраду і кіраўнікам - зрабіць усё магчымае і нават немагчымае, каб захаваць "залаты кадравы фонд" у рэальнай эканоміцы.
Яшчэ адна праблема - скарачэнне занятасці. Аб гэтым Прэзідэнту дакладваюць напярэдадні нарады. Беспрацоўных у Беларусі сёння крыху больш за 43 тысячы. Гэта калектыў 3-5 буйных заводаў. Шмат, хоць ад эканамічна актыўных беларусаў гэта ўсяго каля працэнта, ды і ў параўнанні з суседзямі - менш у разы.
Прычыны незанятасці, па меркаванні прэм'ера, аб'ектыўныя: канкурэнцыя за працоўнае месца, звальненні за п'янства і парушэнне дысцыпліны, выхад з ценявой эканомікі па Дэкрэце нумар 3 і прыток мігрантаў, асабліва з Украіны. Сітуацыя пад кантролем, запэўніваюць міністры. Новыя працоўныя месцы ствараюцца, перападрыхтоўка адладжана, а адукацыя ўжо заточана пад выпуск запатрабаваных спецыялістаў.
Наталля Качанава, намеснік прэм'ер-міністра Рэспублікі Беларусь: "Мне дадзены былі даручэнні наведаць прадпрыемствы, сустрэлася з людзьмі. Людзі працуюць. Важна, каб гэта захавалася, каб была праца. Вядома, ёсць пытанні, якія трэба вырашаць сёння. Кіраўнікі займаюцца гэтымі пытаннямі. Працы хапае. Важна, каб стабільнасць была. Выпускаць прадукцыю. Дыверсіфікаванне рынку, разгрузка складоў".
Найбольшую трывогу ў Кіраўніка дзяржавы выклікае прамысловасць, якая працуе на экспарт, дзе залежым ад знешняга свету. Тут схлопванне сусветных рынкаў збыту, падзенне попыту, асабліва ў Расіі і СНД, і знешнія "гандлёвыя і валютныя войны", т.зв. "гонка" дэвальвацый і ўзаемных санкцый. Балючай гэта б'е па экспарцёрах - Трактарнаму, маторнаму, БелАЗу, Атланту, Гарызонту, Мотавела і іншых. Прэзідэнт вырашае разабрацца з праблемамі вытворцаў на месцы. Першая з анансаваных інспекцый - у пятніцу на МТЗ.
Менавіта аб трактарным напярэдадні больш за ўсё спекуляцый у "жоўтай" прэсе. Пішуць, што завод "стаіць", зарплаты не плацяць, а склад завалены тэхнікай. Тэхніку сапраўды ўбачылі - новую. Усю лінейку сучасных "Беларус"-аў. У тым ліку - гонар: гусенічны для глейкіх глеб Палесся і Азіі. Першы айчынны на метане, эканомія паліва - да паловы. 10-ак ужо тэстуюць у Мінску. І трактар з электрамеханічнай трансмісіяй - ён толькі з выпрабаванняў.
Акрамя гігантаў ад 300 конскіх сіл і вышэй МТЗ сёння - гэта яшчэ і лінейка малагабарытнай тэхнікі. Яе яшчэ называюць - "мара фермера". Вось чатыры новыя мадэлі. Цікава, што на дзвюх яшчэ стаяць імпартныя рухавікі Ламбардзіні, але ім ужо ёсць беларускі аналаг. Магчымасці выпуску - 6 тысяч адзінак. Праблема тая ж - рынкі збыту. Еўрапейскія фермеры на тэхніцы эканомяць у крызіс, а тут яшчэ адказныя расійскія харчовыя санкцыі. Так што гэтыя машыны разлічаны і пойдуць у Афрыку, Лацінскую Амерыку і Паўднёва-Усходнюю Азію.
Усяго па геаграфіі завод пастаўляе ў 60 краін свету. Задача сёння заняць і замацавацца на рынках Еўрасаюза, Амерыкі, Афрыкі і Азіі. Каб праз 5 гадоў пастаўляць на іх роўна траціну аб'ёму. Для гэтага сумесная зборка з'явіцца ў Літве, Пакістане, Бразіліі і Шры-Ланцы, плюс чарговыя заводы ў Расіі і Кітаі. Гандлёвыя дамы і прадстаўніцтвы адкрыюць у Егіпце, Пакістане, В'етнаме і Літве. Напружана ўся гандлёвая сетка, уключаючы дырэктара.
Першае, з чаго пачынае Кіраўнік дзяржавы, - гэта людзі, працоўны калектыў і рэальныя зарплаты. Трактарны хоць і завецца "мінскім" аб'ядноўвае дзясятак вытворчасцяў, уключаючы буйныя ў Бабруйску і Мазыры. Агульны калектыў - больш за 30 тысяч чалавек. З сем'ямі і сумежнікамі гэта цэлы абласны цэнтр. Але правіла адно - ніякага папулізму, толькі заробленыя прыбыткі.
У мадэрнізацыю за пяць гадоў МТЗ укладзе амаль 230 мільёнаў еўра. Грошы - крэдытныя і свае, у тым ліку дзякуючы разгрузцы склада і новым кантрактам. З верасня склад ужо разгрузілі на 7 тысяч машын, за год выйдзе ў 2 разы. Ёсць і два сцэнарыі гадавых продажаў, мінімальны - 42,5 тысячы (на ўзроўні мінулага года), аптымістычны - 53.
Аглядаючы тэхніку, Прэзідэнт адзначае - ёсць прэтэнзіі па якасці, асабліва да ўнутранага аздаблення. Але сціплы камфорт салона - не падстава, каб здаваць унутраны рынак канкурэнтам. Ніякага імпарту, калі ўмеем рабіць сваё. Беларусь - не член СГА і мае права і будзе абараняць нацыянальнага вытворцу.
Абараняць унутранага вытворцу Беларусь мае права і можа. Тым больш свае рынкі, нават насуперак нормам СГА, абараняюць самыя рыначныя з нашых партнёраў, упэўненыя беларускія эксперты.
Кітайскі вектар Беларусі - яшчэ адзін прыярытэт і МТЗ і краіны ў цэлым. Мадэль 2022 - ужо збіраецца ў Паднябеснай, а падчас візіту Сі Цзіньпіна ў Мінск узгаднілі другі завод па яго выпуску. Гэта вялізны рынак і стратэгія росту Беларусі, адзначае Прэзідэнт. Пры гэтым росту не толькі дзяржаўных праектаў і заводаў, але і прыватніка, уключаючы малога. Камфортныя кітайскія крэдыты Аляксандр Лукашэнка мае намер прапанаваць і альтэрнатыўнай эканоміцы.
Праінспектаваў беларускі лідар і рэальныя вынікі мадэрнізацыі МТЗ. Механічны цэх №5. Тут працуе найноўшае абсталяванне з Германіі і Італіі з найвысокай якасцю апрацоўкі дэталяў. А фінальнай кропкай маршруту на заводзе стаў цэх фінішнай зборкі. Асаблівая ўвага - трансмісіі. Менавіта яна выклікала больш за ўсё нараканняў, але новае стварэнне Амкадора пакуль хваляць.
Злёгку адхіліўшыся ад маршруту, Прэзідэнт асабіста пагутарыў з працоўнымі і нават паўдзельнічаў у зборцы, дапамагаючы ўсталяваць кабіну новенькага "Беларуса".
Вынікі наведвання Прэзідэнт падвёў, маючы зносіны з калектывам. Зазначыўшы: "Сітуацыя, вядома, складаная, але чакаў горшага. МТЗ спраўляецца і бачыць перспектыву. І ад падтрымкі беларускага брэнда дзяржава не адмовіцца".
Яшчэ адзін прыярытэт - скарачэнне выдаткаў: толькі за кошт эфектыўнасці можна зарабляць больш. Зносіны працягваюць пытанні. Пытаюцца ў Прэзідэнта аб тым, што хвалюе кожнага. Падтрымка сям'і - тут прыярытэт шматдзетным, маладым і вайскоўцам. Развіццё гандлёвых сетак - разумны баланс гіпермаркетаў і магазінчыкаў крокавай даступнасці, усё дзеля канкурэнцыі і разумных цэн. Прафсаюзы - гэта база рэальнага грамадзянскага грамадства. І спорт, і здароўе - асабісты прэзідэнцкі рэцэпт: здаровае харчаванне, актыўны адпачынак і паменш стрэсаў - такіх, якія ў матчах з Расіяй і Канадай нам забяспечылі прафесіяналы.
Зрэшты, на такой прыкрай ноце Прэзідэнта з завода не адпусцілі. Сімвалічны падарунак - мадэль трактара - адпраўляецца ў музей.
