У Вялікай размове Кіраўнік дзяржавы анансаваў вялікую нараду па ЖКГ. Пройдзе яна ў найбліжэйшы час. У фокусе нарады будзе вопыт Мінска - як у сталіцы атрымліваецца аптымізаваць сістэму жыллёва-камунальнай гаспадаркі.
Што да кошту жыллёва-камунальных паслуг, то студзеньскае павышэнне стала часткай паступовага пераходу да поўнага пакрыцця камунальных паслуг насельніцтвам. У сярэднім яно склала 5 долараў у эквіваленце.
Нагадаем, што пяцігадовая праграма сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі да 2020 года прадугледжвае поўнае пакрыццё насельніцтвам выдаткаў па паслугах ЖКГ у 2018 годзе. Вось ён - трохступеньчаты план: да канца 2016 года насельніцтва будзе пакрываць 50% рэальнага кошту паслуг, да канца 2017-га - 75%, да канца 2018 года ўсе 100%.
Але пакуль усе размовы наконт найбліжэйшай будучыні - пра тое, што хвалюе кожнага: колькі заплацім сёлета? Як гэта сувымяраецца з зарплатамі? І папулярны фармат - параўнанне: колькі ў нас і колькі ў суседзяў? Каментарый нашага эканамічнага аглядальніка Андрэя Лапцёнка.
Са студзеня канкрэтныя тарыфы для розных гарадоў краіны сцвярджаюць абласныя выканкамы, для сталіцы - Мінгарвыканкам. У любым выпадку яны не могуць перавышаць тарыфы, устаноўленыя Саўмінам. І, вядома, ужо ў гэтым месяцы ўсе чакаюць першыя жыроўкі з новымі цэнамі. Дарэчы, першая інфармацыя ўжо пачынае паступаць.
Свежая статыстыка адкрытага галасавання на партале камунальнай граматнасці насельніцтва. Пакуль інтэрнэт-апытанне ў актыўнай фазе, і рана падводзіць вынікі. Зрэшты, матрыца намецілася.
На пытанне "Ці падаражэла ваша жыроўка ў лютым?" грамадзяне адказвалі наступным чынам. 22% адзначылі, што камуналка падаражэла, але нязначна. 44% палічылі, што сума ў рахунку-паведамленні павялічылася на 10-20%, бо падаражэлі вада і ацяпленне. Абсалютна ніхто не сказаў, што камуналка падаражэла ў 2 разы і ёсць неабходнасць афармляць субсідыю. І прыкладна 22% адзначылі, што іх рахунак за паслугі ЖКГ параўнальны з сумай, якую яны заплацілі мінулай зімой.
У цэлым плацяжы за камуналку ўпісваюцца ў названыя раней урадам прагнозныя лічбы. Нягледзячы на паэтапнае павышэнне тарыфаў, беларуская камуналка застаецца адной з самых танных. Такія і аналітычныя звесткі Міжнароднай асацыяцыі менеджменту нерухомасці. Зрэшты, яшчэ раз вернемся да параўнанняў. Як выбудоўваецца лагістыка аплаты жыллёва-камунальных паслуг і колькі пацягне стандартная двушка ў нашых х суседзяў і ў рэспубліках былога СССР?
Такім чынам, у зводнай табліцы зарплаты і сярэднія выдаткі на камуналку. Выводзім працэнт агульных выдаткаў на паслугі ЖКГ. Беларусь у гэтым спісе відавочны фаварыт. Наша квартплата (у параўнанні з іншымі краінамі) з улікам розніцы, атрыманай ад сярэдняй налічанай зарплаты, якая, паводле звестак Белстата, летась у лістападзе склала 370 даляраў, забірае найменшы працэнт сямейнага бюджэту.
Графіка-ілюстрацыя
1. Эстонія - $1210 ($220) 18%
2. Латвія - $970 ($170) 17%
3. Літва - $829 ($220) 26%
4. Польшча $1000 ($100) 10%
4. Расія - $435 ($65) 15%
5. Грузія - $422 ($45) 10,7%
6. Казахстан - $388 ($60) 15%
7. Арменія - $382 ($135) 35%
8. Беларусь - $370 ($25) 6,5% (паводле звестак Белстата за лістапад)
9. Азербайджан - $300 ($30) 10%
10. Малдова - $233 ($100) 43%
11. Украіна - $200 ($125) 62%
12.Кыргызстан - $174 ($60) 35%
13. Узбекістан $200 ($60) 30%
І яшчэ адно цікавае галасаванне, якое вызначала знешнюю форму і змест жыроўкі. Пытанне да грамадзян: "Якім, на ваш погляд, павінен быць рахунак-паведамленне па аплаце за жыллёва-камунальныя паслугі?"
За цяперашні фармат (на двух друкаваных аркушах, з падрабязным апісаннем усіх плацяжоў і рэкламай на зваротным боку) выступаюць толькі 14% грамадзян. За максімальна аблегчаны выгляд выступае пераважная большасць. Больш чым 53% галасуюць за тое, каб у жыроўцы не было нічога лішняга: толькі інфармацыя аб памеры платы за жыллёва-камунальныя паслугі. Відавочна, што маладое пакаленне ў прынцыпе не мае патрэбы ў папяровым варыянце. Амаль 29% апытаных задаволіць дакумент у электронным выглядзе. Дарэчы, беларуская жыроўка прызнаная самай вялікай у свеце.
У цэлым спецыялісты згодныя, што сістэма ЖКГ патрабуе аптымізацыі. Разам з тым нізкія тарыфы і парадак у сістэме ЖКГ шмат у чым захаваліся менавіта дзякуючы класічным сацыяльна-арыентаваным падыходам, а Беларусі ў многіх аспектах жыллёва-камунальнай сферы ўдплося абагнаць краіны постсавецкай прасторы.
Зрэшты, у любым выпадку сёння сістэма ЖКГ стаіць на парозе якаснай аптымізацыі. І тут трэба нагадаць, што пры выхадзе на 100-працэнтную аплату камунальных паслуг насельніцтвам з дзяржавы, якая ў значным аб'ёме субсідуе паслугі ЖКГ, знімецца каласальны цяжар. Але пакуль у стварэнні ВУП краіны павінен удзельнічаць кожны грамадзянін і выплатай падаткаў ствараць той самы бюджэт дзяржавы, які і забяспечвае неабходную падтрымку эканоміцы.
