У Беларусі зноў зніжаецца стаўка рэфінансавання - пяты раз з пачатку года. З сённяшняга дня яна склала 13 % гадавых. Для эканомікі гэта найважнейшы арыенцір. Ён напрамую ўплывае на даступнасць грошай як для рэальнага сектара эканомікі, так і для грамадзян. Рашэнне аб зніжэнні стаўкі прымае Нацыянальны банк з улікам станоўчых тэндэнцый у эканоміцы і стабільнасці ў грашова-крэдытнай сферы.
Якія фактары дазваляюць практычна штомесяц зніжаць ключавую стаўку сёлета, як на гэта рашэнне рэгулятара адказвае фінансавы рынак? Каментарыі экспертаў выслухала Вольга Анішчанка.
Узровень стаўкі рэфінансавання - гэта заўсёды сігнал аб агульнай сітуацыі на рынку. Галоўным чынам люстэрка інфляцыйных працэсаў. Інфляцыя запавольваецца - рэгулятар умацоўваецца ў сваім намеры зніжэння стаўкі. З пачатку года рост цэн у Беларусі не перавысіў 3 %. У Нацбанку адзначаюць: высокія чаканні ўкласці інфляцыю ў 6 % па выніках года.
Улічваюць і іншыя базавыя фактары. Аналізуюць стан знешняга гандлю і плацежнага балансу, сітуацыю на дэпазітным і валютным рынках. Так, ужо больш за год грамадзяне, гаворачы мовай фінансістаў, выступаюць чыстымі прадаўцамі валюты. Г.з. здаюць у банкі куды больш, чым купляюць. А гэта не раскалыхвае рубель і гарантуе ўстойлівасць абменнага курсу.
Аляксандр Цімашэнка, начальнік упраўлення інфармацыі і грамадскіх сувязяў Нацбанка Беларусі: "Захаванне чыстай прапановы валюты на ўнутраным валютным рынку дае магчымасць Нацбанку набываць валюту для папаўнення золатавалютных рэзерваў. Так, на 1 чэрвеня золатавалютныя рэзервы перавысілі 5,2 мільярда долараў і толькі з пачатку года выраслі на 6,3 %".
Ключавая стаўка Нацбанка планамерна зніжаецца ўжо трэці год запар. На траекторыю зніжэння выйшла ў пачатку 2015. За гэты час страціла 12 п.п. На такім узроўні, як сёння, Нацыянальны банк рэфінансаваў крэдыты 6 гадоў таму - у красавіку 2011.
Зніжэнне стаўкі заўсёды добрая навіна для крэдытаатрымальнікаў. Патанненне банкаўскіх пазык – прамы вынік падзення стаўкі. Так, з пачатку года крэдыты, напрыклад, для юрасоб патаннелі больш як на 5 %. А годам раней банкаўскі працэнт быў вышэйшы і зусім на 18 пунктаў. Аналітыкі гавораць: тое, што сёння прапануюць банкі, літаральна гістарычны мінімум. Прычым, рэзервы для далейшага руху стаўкі яшчэ ёсць.
Андрэй Жышкевіч, старшыня праўлення камерцыйнага банка: "Калі глядзець на стаўкі ў беларускіх рублях, то па дэпазітах яны на ўзроўні 10 %, а па крэдытах - 13-14 %. ... Я думаю, што актыўнай дынамікі не будзе, але яшчэ некалькі працэнтных пунктаў у найбліжэйшы час, я думаю, мы будзем бачыць".
Зрэшты, рух працэнтных ставак заўсёды парытэтны. Страчваюць працэнты і дэпазіты, тым самым зніжаючы даходы ўкладчыка. Але фінансісты арыентуюць: пакуль банкаўскі працэнт вышэйшы за інфляцыю, дэпазіт працуе на гаспадара.