Мінск і Ташкент пашыраюць дарожную карту дамоўленасцяў

Дзень вялікіх перамоў і важкіх кантрактаў. Мінск і Ташкент пашыраюць дарожную карту дамоўленасцяў на шляху да рэкордных паказчыкаў тавараабароту. На поўную перазагрузку эканамічных сувязяў пайшло ўсяго два гады. Узбекістан для Беларусі - стратэгічны партнёр у Цэнтральнай Азіі. Перспектыўная пляцоўка для прасоўвання і тавараў, і тэхналогій. Ведаюць і любяць прадукцыю ўсходняга партнёра і ў нашай краіне. Яркі прыклад - выстава "Зроблена ва Узбекістане". З яе экспазіцыяй сёння таксама азнаёміліся лідары дзвюх краін.

Зачын для цяперашняга не проста кроку, а эканамічнага рыўка быў зроблены яшчэ ў Ташкенце падчас афіцыйнага візіту Аляксандра Лукашэнкі. Той перагаворны марафон даўжынёю ў 10 гадзін лідар Узбекістана сёння назваў гістарычным. І сапраўды, за кароткі тэрмін змянілася шматлікае. Сёння ідзе размова аб кааперацыі на ўзроўні рэгіёнаў, стварэнні цэлага прамысловага комплексу па выпуску беларускай тэхнікі. І спыняцца не маюць намер. Планка гандлю, як і перспектывы, вельмі высокія. 

Узяць такі ўзровень, вядома, няпроста. Тут мала "проста бізнесу" - важны давер. Так, у якасці прэзідэнта Узбекістана Шаўкат Мірзіёеў у Мінску ўпершыню. Але палітыкі ведаюць адзін аднаго добра. А значыць - дамаўляцца прасцей. У Палацы Незалежнасці падпісаны шырокі пакет дакументаў. 

Увогуле, няпростая задача і перад выканаўцамі дамоўленасцяў, і перад журналістамі. Атмасфера вялікай сустрэчы для вялікай будучыні дзвюх краін - у рэпартажы Ілоны Красуцкай. 

Новы этап у адносінах Беларусь і Узбекістан адкрылі амаль год таму падчас візіту Аляксандра Лукашэнкі ў Ташкент. Наша здымачная група тады асвятляла гэтую падзею, тым больш цікава журналістам прасачыць дынаміку, якога прагрэсу дасягнулі за гэты перыяд. Тады кіраўнікі дзяржаў некалькі дзён вялі перамовы нон-стоп да позняга вечара (мы гэта таксама выдатна памятаем), каб атрымаць той самы эфект у шматлікіх сферах супрацоўніцтва.

А гэта красамоўны факт, на якім узроўні зараз знаходзяцца адносіны паміж краінамі. Яшчэ да афіцыйных перамоў напярэдадні палітыкі правялі нефармальныя (свайго калегу Аляксандр Лукашэнка сустракаў у рэзідэнцыі "Заслаўе"). А сюды Кіраўнік дзяржавы запрашае толькі самых блізкіх і паважаных гасцей. 

Вось і сёння - як толькі да Палаца Незалежнасці пад'ехаў картэж, камеры фіксуюць настрой сустрэчы. У Мінску хоць і не Ташкент, прыкметна пахаладнела, але вось па вопыце папярэдняй сустрэчы, ды і анонс парадку ад прэс-служб лідараў даў зразумець: перагаворны дзень будзе гарачым. Словам, не толькі Усход славіцца сваёй гасціннасцю, беларусы таксама ўмеюць сустракаць!

У Мінску ў статусе прэзідэнта Шаўкат Мірзіёеў упершыню. Ды гэта цэлая падзея - раней у Беларусі з афіцыйным візітам вышэйшае кіраўніцтва Узбекістана не было. Такі гістарычны момант павінен быць захаваны! 

Вядома, гэта адразу кідаецца ў вочы: не толькі як палітык, ды і проста - чалавек Шаўкат Мірзіёеў імпануе беларускаму лідару. Менавіта шмат у чым сяброўства кіраўнікоў дзяржаў, давер, што завецца, і паспрыялі выніковасці. Лідары памятаюць дамаўленне: калі вырашылі перазагрузіць адносіны, то ніякага разварушвання. Сапраўды, па-мужчынску - стрымаць слова! Звычайна на перамовах у вузкім складзе любыя палітыкі імкнуцца каротка расставіць акцэнты і ўжо без камер (больш падрабязна) абмяркоўваюць дэталі супрацоўніцтва. Але сёння ўсё было не па пратаколе. Прэзідэнты нібы не маглі нагаварыцца, жадалі нагнаць выпушчанае за час зацішша ў кантактах. 

Пакуль абодва лідары амаль 2 гадзіны мелі зносіны ў прысутнасці некалькіх міністраў, астатнія ўдзельнікі дэлегацый таксама не гублялі час, наладжвалі кантакты. Большасць з іх у перадпачатку старту перамоў ахвотна згаджаліся на інтэрв'ю. Тым больш, ёсць падставы для гучных заяў.

Апошнія падрыхтоўкі ў зале перамоў - на сталах мінскі квас "Лета" (паводле іроніі, жнівень аб гэтым зусім забыў). Але вось замежныя госці прыехалі адтуль, дзе зараз +40! Здавальняць смагу для іх - звычка. А што датычыцца апетыту ў сумесных праектах - замах сур'ёзны! Паводле тэндэнцыі апошніх сустрэч, Аляксандр Лукашэнка і Шаўкат Мірзіёеў у звыкла прыпаднятым настроі працягваюць паўнафарматныя зносіны. Так, за апошнія пару гадоў тавараабарот вырас удвая, і сёлета лічба паказвае імклівы рост. Толькі арыенцір - як мінімум мільярд долараў. У гэтым плане той самы даведнік - дарожная карта супрацоўніцтва. Яе звярсталі з падачы лідараў, зацвердзілі ўрады. Адлюстраваныя 155 даручэнняў прэзідэнтаў: ад прамысловых праектаў, узаемных паставак прадукцыі да агульных кірункаў супрацоўніцтва, у тым ліку абмену вопытам, праектаў у адукацыі, выстаў. Але лідары сустрэліся, каб не толькі гаварыць аб дасягненнях, але адкрыта і аб праблемных пытаннях. Бо пакуль не ўсе прапановы, аб якіх год таму дамовіліся ў Ташкенце, атрымалася ўвасобіць. 

Дарэчы, завесці рухавік кааперацыі з новай сілай было адным з першых рашэнняў прэзідэнтаў. Ва Узбекістане на гэты момант працуюць некалькі сумесных зборачных прадпрыемстваў па вытворчасці дарожна-будаўнічай, сельгас-, спецтэхнікі. Улічваючы вялізныя запасы золата, аб'ёмы здабычы прыроднага газу, развіццё каляровай і чорнай металургіі, планы па будаўніцтве чыгунак, Узбекістану проста неабходная тэхніка. Стаўку зрабілі на беларускіх партнёраў. 

У планах - пашырыць сваю прысутнасць ва Узбекістане і ў Мінскага аўтамабільнага завода.

Наша краіна дапаможа ўзмацніць не толькі прамысловы сектар Узбекістана, але і аграпрамысловы. У Ташкенцкай вобласці ўжо створана першае сумеснае прадпрыемства - малочна-таварны комплекс. Але, вядома, не ўсё пакуль даецца проста. 

У ліку першачарговых планаў - пабудаваць завод па перапрацоўцы малака магутнасцю 50 тон за суткі і малочна-таварны комплекс на 1000 галоваў. Прапрацоўваецца магчымасць аналагічных праектаў і ў іншых рэгіёнах Узбекістана. 

Наперадзе ў Мінска і Ташкента і сумесныя праекты ў лёгкай прамысловасці. Наш знакаміты абутковы холдынг, якому робіць рэкламу сам беларускі Прэзідэнт,   выбіраючы айчынны абутак,  ужо на рынку Узбекістана. Фармацэўтыка - яшчэ адна ніша для ўзаемадзеяння. У Ташкенце з нашай дапамогай выпускаюць антысептыкі і антыбіётыкі, вырабляюць медабсталяванне. Тэзісы беларускага лідара падтрымлівае і калега. Мірзіёеў расстаўляе такія прыярытэты: захаваць дынаміку гандлю, працаваць без пасрэднікаў і выйсці на рынкі трох  краін з сумеснай прадукцыяй.

Новыя ўлады Узбекістана ўзялі курс на маштабныя пераўтварэнні: у дзяржсектары, эканоміцы, сацыяльнай сферы. Вялікае значэнне надаецца прыцягненню інвестыцый, летась краіна атрымала на гэтым амаль 4 мільярды долараў. У прамым сэнсе Узбекістан адкрыты свету, пачаў зарабляць на турызме. Зроблена стаўка і на лічбавізацыю, у гэтым плане вопыт Беларусі, як сусветнага першапраходца, несумненна, будзе дарэчы. 

Па выніках перамоў бакі  падпішуць больш за дзясятак  дакументаў, пераважна гэта пэўныя пагадненні, якія пашыраюць супрацоўніцтва ў розных сферах: адукацыі - зараз дыпломы ўзаемапрызнаюцца, а яшчэ навуцы, інвестыцыях, інфармацыйных тэхналогіях і на ўзроўні рэгіёнаў. Падпісаны дакумент і паміж гандлёвымі палатамі дзвюх  краін аб стварэнні дзелавога савета, сваю прыбаўку  тавараабароту будзе прасцей зрабіць і бізнесу. 

Яшчэ адзін значны дакумент - сумесная заява прэзідэнтаў. У ім падрабязна адлюстраваныя ўсе праекты, якія ў найбліжэйшы час трэба будзе  ажыццявіць краінам. 

Падрабязнасцяў ад прэзідэнтаў чакалі журналісты. Аб чым жа на працягу некалькіх гадзін гаварылі без камер, рэзюмуючы вынікі візіту свайго калегі,  беларускі лідар быў вельмі шчыры.

Шчодрыя кіраўнікі дзяржаў былі сёння не толькі на заявы, але і ўвагу адзін да аднаго. Напярэдадні падчас нефармальнай сустрэчы палітыкі ўжо паспелі абмяняцца падарункамі і такую добрую традыцыю прадоўжылі  і сёння. Ад беларускага лідара - кніга "Адна перамога для ўсіх".  Беларусь і Узбекістан у гады Вялікай Айчыннай вайны разам ваявалі за мір. І зараз у спакойны час - гэта проста наш абавязак  перад мінулымі пакаленнямі - яго зберагчы. Яшчэ адна кніга - аб сімвале нашага суверэнітэту - Палацы Незалежнасці. У падарунак і копія нацыянальнай рэліквіі Слуцкага пояса.  Духоўная спадчына стала крыніцай натхнення і для народнага мастака Узбекістана Акмаля Нура. Карціну яго аўтарства "Сад Евы" Шаўкат Мірзіёеў уручыў Аляксандру Лукашэнку. 

І гэта яшчэ адна добрая традыцыя. Упершыню наведваючы нашу краіну, лідары дзяржаў абавязкова садзяць елку ля Палаца Незалежнасці. Тут ужо з'явілася цэлая алея ганаровых гасцей, побач таблічкі - нагадваюць пра геаграфію нашага шматвектарнага партнёрства. Зараз імянное дрэўца ёсць і ў Шаўката Мірзіёева. 

На гэтай алеі ёсць і дрэва, якое падчас наведвання саміту СНД у 2013 годзе пасадзіў першы  Прэзідэнт Узбекістана. Некалькі гадоў назад Іслам Карымаў сышоў з жыцця. Але памяць жывая. 

Беларуска-ўзбекскія флагі  цэлы тыдзень нагадвалі пра маючы адбыцца  візіт Шаўката Мірзіёева. Першы форум рэгіёнаў дзвюх  краін, Дні ўзбекскай культуры. У гэты час у "БелЭкспа" працавала маштабная выстава "Зроблена ва Узбекістане", сваю прадукцыю і распрацоўкі паказалі каля сотні прадпрыемстваў. Экспазіцыю лідары таксама захацелі ўбачыць на свае вочы, (тым больш яна цераз дарогу ад Палаца Незалежнасці). Палітыкі заадно пагутарылі з калектывамі прадпрыемстваў. Шаўкат Мірзіёеў асабіста распавядае Аляксандру Лукашэнку аб прадукцыі, якую прывезлі на выставу каля 80 прадпрыемстваў з Узбекістана. Асаблівы інтарэс - да легкавога аўтапрама.

Прэзідэнт Узбекістана сёння пабываў і ў Парку высокіх тэхналогій. Шаўкату Мірзіёеву распавялі аб навацыях нашага лічбавага Дэкрэта, паказалі новыя распрацоўкі рэзідэнтаў парка. Гэта  3Д-галаграмы, якія лунаюць,  - аб'ёмныя малюнкі, якімі можна кіраваць на адлегласці - такія ён ужо бачыў сёння ў Палацы Незалежнасці, а яшчэ лазерныя прэпараты для касметалогіі і здабычы руды, IT-рашэнні для “Разумнага горада”, у тым ліку кантроль забруджвання паветра. З кампаніяй, якая займаецца аблічбоўкай палёў,  падпісана пагадненне. Аналіз сельгасзямель Узбекістана пачнецца ўжо ў жніўні.

Якімі бачацца вынікі перамоў,  мы спыталі ў міністра замежных спраў Беларусі. Каму як не яму даваць бесстароннюю ацэнку - Уладзімір Макей ужо на працягу 7 гадоў суправаджае Кіраўніка беларускай дзяржавы на замежных перамовах і ў паездках. Зразумела, за дыпламатычную кар'еру былі тысячы сустрэч, і ўсё-такі, як аказалася,  кіраўніка беларускага МЗС яшчэ можна здзівіць. 

Мабыць, гэта той самы выпадак, калі журналістам лішні раз не трэба даваць асабістыя ацэнкі, характарыстыкі вялікага перагаворнага дня. Усё самі за сябе сказалі кадры. Ёміста. Давер. Гэта аснова нашага супрацоўніцтва. Шаўкат Мірзіёеў запрасіў беларускага лідара наведаць Узбекістан у любы зручны час. Гэта таксама ўзаемнае рашэнне палітыкаў - трымаць пад асабістым кантролем увасабленне ўсіх планаў, і, калі неабходна, без пасрэднікаў вырашаць спрэчныя моманты. Спрачацца краінам няма пра што,  бо зарэкамендавалі сябе як адказныя і абавязковыя партнёры, а значыць, ёсць цвёрдая ўпэўненасць: справа будзе спорыцца!