У зале нарады, акрамя чыноўнікаў і вышэйшага кіраўніцтва краіны, і тыя, хто асабіста ў адказе за выкарыстанне сродкаў, якія ўкладваюцца ў важныя праекты - кіраўнікі прадпрыемстваў.
Размова ідзе аб сотнях і тысячах рабочых месцаў і ў цэлым аб якасці жыцця раёнаў. Вось чаму і размова атрымалася няпростай і няхуткай. Падрабязна разабралі кожны выпадак, вывучыўшы эфект ад інвестыцый на кожным этапе. Зараз кожнае прадпрыемства, якое прэтэндуе на дадатковае фінансаванне, пройдзе рэвізію, пачынаючы ад бізнес-плана і заканчваючы дысцыплінай. Для гэтага ствараецца спецыяльная рабочая група з надзвычайнымі паўнамоцтвамі. Цалкам магчыма, што на вытворчасцях асабіста пабывае і Прэзідэнт. Кантроль, вядома, сур'ёзны, але ж нараўне з экспартам інвестыцыі - галоўны фактар эканамічнага росту. А эфектыўна працаваць з капіталам - сапраўднае мастацтва, на жаль, атрымліваецца гэта далёка не ва ўсіх. Андрэй Лапцёнак вывучыў вопыт на прыкладах.
"Штадлер", Kronospan, Слаўкалій, нарэшце, "Вялікі камень". Знакавыя інвестпраекты ў краіне ёсць
Зразумела, добрыя знакавыя інвестпраекты ў краіне ёсць, за якія і гонар бярэ. "Штадлер", Kronospan, Слаўкалій, нарэшце, "Вялікі камень". Не проста ўкладзеныя сродкі, а вытворчасці заўтрашняга дня, дзе новыя рабочыя месцы, новыя тавары і тэхналогіі, якія і складаюць падмурак моцнай эканомікі.Але ў сённяшняй размове аб інвестыцыях кампліментарнаму тону месца не знайшлося. Яно і зразумела. Тэма вострая - праблемныя інвестпраекты.
Прэзідэнт: Запланаваныя бізнес-планамі паказчыкі не дасягнутыя
Не падстава змяняць прыярытэты, а наадварот, паглядзець на іх больш уважліва. І самае відавочнае як раз не прыцягненне новых інвестыцый, хоць стратэгічна для ўрада гэта застаецца задачай нумар адзін. Куды больш важна зараз захаваць твар і разабрацца там, куды грошы ўжо ўкладзеныя.
Георгій Грыц, намеснік старшыні Беларускай навукова-прамысловай асацыяцыі: "Шматлікія бізнес-планы пісаліся для птушкі, увогуле яны нерэальныя на этапе нават прыняцця рашэння. Шмат у чым інвестыцыі, якія фарміруюцца пад гарантыі дзяржавы, фарміраваліся або напаўняліся звязаныя крэдыты без належнай ацэнкі тэхналагічнага ўзроўню, без належнай ацэнкі інвестара. Г.з. куча праблем. І натуральна, гэтая праблема носіць сістэмны характар. І з гэтага пункта погляду абгрунтаванасць або трывога Кіраўніка дзяржавы аб'ектыўная, так сказаць".
С. Румас: 22 з 34 асабліва значных інвестаб’ектаў уведзены ў эксплуатацыю
Лыжкай дзёгцю ў бочцы мёда ледзь не стаў Светлагорскі ЦКК. Узрушылі грамадскую думку, выклікалі раздражненне эколагаў і толькі зараз вяртаюцца да планавай вытворчасці. На этапе гатоўнасці прадпрыемства ў 95 % з інвестарам з Паднябеснай узніклі рознагалоссі. Аформіўшы развод з кітайскай кампаніяй, цяжар па даводцы ўзялі на сябе.Як і даложыць сёння прэм'ер, праект завяршаюць уласнымі сіламі. Сярэдняя сутачная прадукцыйнасць 80 % ад праектнай магутнасці. За гэтым расце ўсё: аб'ёмы вытворчасці за год больш чым удвая, экспарт удвая, зарплата на 70 %, рэнтабельнасць продажаў амаль на 20 %. Гарантуецца бяспечны рэжым працы.
Уводзіць праект у строй будуць ужо з аўстрыйцамі. Але нават разлічваючы на вопыт новага партнёра, на жаль, закрыць гэты раздзел паспяхова без дзяржпадтрымкі, гавораць ва ўрадзе, не атрымаецца.
Бераце грошы - бярыце і адказнасць. Прадпрыемствы павінны працаваць
Ні ў каго за сталом нарады сумненняў няма - прадпрыемствы павінны пачаць працаваць. Сумы, якія запрашвае ўрад, немалыя. Лагічнае пытанне ад Аляксандра Лукашэнкі ўраду, Нацбанку, кіраўнікам прадпрыемстваў: дзе возьмем грошы, калі бюджэт спланаваны і ёсць абавязацельствы перад сацыяльнай сферай?Дзе гарантыі, што зноў не прыйдуць па дапамогу? Бераце грошы, бярыце і адказнасць за будучае вяртанне даўгоў і за абяцаную рэнтабельнасць.
Пакутуюць маштабныя вытворчыя ланцужкі. Так, на згаданы вышэй Светлагорскі ЦКК завязаны яшчэ адзін гучны і, на жаль, праблемны інвестпраект. Кардон на ім павінны вырабляць з цэлюлозы, атрыманай у Светлагорску.
Горад Добруш з насельніцтвам 20 тысяч чалавек, маючы слаўную гісторыю вытворчасці паперы, ужо 8 гадоў спрабуе стаць суперсучасным цэнтрам гэтай самай папяровай прамысловасці і, дарэчы, не толькі краіны. Але пакуль гэта помнік, з дарагой сучаснай тэхнікай. Новыя лініі ўжо які год стаяць без рухаў пад тоўстым пластом пылу.
Кітайскі генпадрадчык пастаянна парушаў дамоўленасці, не паспяваў за графікам, які сам жа і зацвердзіў. У 2015 годзе ўсе тэрміны заканчэння прац мінулі. Кантракт з партнёрамі беларускі бок вымушаны быў скасаваць. На той момант у прамысловы даўгабуд ужо ўклалі 265 мільёнаў долараў.
Зразумела, разлічвалі не проста насыціць прадукцыяй унутраны рынак і тым самым сэканоміць значныя валютныя сродкі на імпарт кардона. Прыкладна 60% планавалася да рэалізацыі на экспарт. А значыць, валюту змаглі б хутка вярнуць. Абяцаная выручка пры выхадзе на праектную магутнасць 400 мільёнаў долараў, амаль у 7 раз вышэй, чым вынікі старой вытворчасці.
Калі лініі запусцяцца, вытворчасць стане ўнікальнай на постсавецкай прасторы. Канкурэнтаў на гэтай тэрыторыі ў Беларусі не будзе. І гэта толькі адзін прыклад, калі праблемы ўсё яшчэ можна развярнуць у патрэбным нам кірунку. Пры пэўных умовах.
Стратэгія павышэння канкурэнтаздольнасці і якасці прадукцыі
Дакладная стратэгія павышэння канкурэнтаздольнасці і якасці прадукцыі, нараўне з парадкам, дысцыплінай, маркетынгавай стратэгіяй - асноўныя, але далёка не ўсе крытэрыі пры разглядзе пытання аб выдзяленні дапамогі. Ступень наяўнасці гэтых крытэрыяў вызначыць жорсткая рэвізія. Асобны графік наведвання прадпрыемстваў са спісу падрыхтуюць па яго ж даручэнні і для Кіраўніка дзяржавы. Сёння ў агульным спісе 34 асабліва значныя для краіны інвестыцыйныя праекты. Тое, на чым Беларусь гатовая зарабляць.Аўтамабілебудаванне і металургія, цэлюлозна-папяровая галіна і дрэваапрацоўка, лёгкая прамысловасць, нафтаперапрацоўка, нафтахімія, будаўніцтва і энергакомплекс. 12 інвестпраектаў менавіта ў гэтых ключавых сферах прэм'ер залічае ў спіс праблемных. Калі паглыбіцца, кожны трэці па розных прычынах буксуе, а значыць, не забяспечвае нацыянальныя інтарэсы. З тым жа Добрушам, вынік яго прастою - тое, што завозім у краіну з-за мяжы больш як на 100 мільёнаў долараў прадукцыі, якую ён павінен выпускаць. Зрэшты, яшчэ адна больш красамоўная лічба ад Сяргея Румаса.
Магчыма, праблемы ва ўсіх ледзь адрозніваюцца, але задачы ў кожнай галіны як пад капірку. Якасць, канкурэнтаздольнасць, імпартазамяшчэнне. Яркі прыклад - інвестпраект суконнай вытворчасці. У пару, калі і "Камволю" няпроста, ва ўмовах, калі сціскаецца найбліжэйшы расійскі рынак ( а туды ідзе 60% прадукцыі), эканамічную мэтазгоднасць убачылі ў кааперацыі флагманаў галіны.
На яго пляцоўцы спрабуюць захаваць яшчэ адзін легендарны брэнд. Урад прадоўжыў тэрмін санацыі адкрытага акцыянернага таварыства "Сукно" да 7 жніўня 2020 года. Раней прадоўжыць тэрмін санацыі прадпрыемства даручыў Эканамічны суд Мінска.
