Кіраўнікі ўрадаў пяці краін - членаў ЕАЭС сабраліся ў Гродне

8 сентября 2015

Там гэтымі дні фактычна прапісваецца прававая аснова далейшага шляху аб'яднання. Сёння на пасяджэнні міжурадавага савета прыняты дакумент, які стане арыенцірам у прамысловай кааперацыі краін - удзельнікаў ЕАЭС. Акрамя таго, падпісаны міжурадавыя пагадненні: аб каардынацыі дзеянняў па абароне правоў інтэлектуальнай уласнасці і аб рэалізацыі пілотнага праекта па маркіроўцы тавараў РФІД-меткамі.

Прайшлі сёння і двухбаковыя сустрэчы кіраўнікоў дэлегацый. Сочыць за перамовамі Андрэй Лапцёнак. 

Нетыповы дзень для абласнога цэнтра. Ажыятажны попыт на гасцініцы і беспрэцэдэнтныя меры бяспекі, якія, паводле слоў мясцовых жыхароў, апошні раз прымаліся, калі ў горад прыязджалі прэзідэнты Расіі і Беларусі. Гэтым разам толькі другія асобы, затое ў большай колькасці. У адрозненне ад папярэдніх пасяджэнняў Еўразійскага міжурадавага савета ў афіцыйным статусе ў Гродна прыбылі ўжо пяць дэлегацый. Нагадаю, у жніўні Кыргызстан стаў паўнапраўным членам саюза. Роўна ў 12, згодна з графікам, кіраўнікі дэлегацый і Віктар Хрысценка становяцца для фатаграфавання.

Усмешкі для фота- і тэлекамер змяняюцца засяроджаным выразам твараў ужо за перагаворным сталом. Прэм'еры больш нагадваюць антыкрызісных менеджараў. Жнівень для сусветных рынкаў аказаўся сапраўдным узрушэннем, і, паводле запэўнення экспертаў, Еўразійскі эканамічны саюз менавіта зараз праходзіць першае выпрабаванне на трываласць. Як заўважае расійскі прэм'ер, валатыльнасць на фінансавых і таварных пляцоўках з'яўляецца ключавым фактарам новага эканамічнага жыцця. Аднак гэта добры стымул для кансалідацыі сіл і аб'яднання дзеянняў.

Дзмітрый Мядзведзеў, Прэм'ер-міністр Расійскай Федэрацыі: "Мы знаходзімся ў даволі складанай эканамічнай сітуацыі ў параўнанні з той, у якой саюз наш ствараўся. Стан спраў у сусветнай эканоміцы з'яўляецца складаным, супярэчлівым. Турбулентнасць існуе на фондавых рынках і рынках капіталу ў цэлым шэрагу найбуйнейшых краін. На эканоміку РФ, апроч гэтых фактараў, аказваецца санкцыйны націск. У крайняй фазе нявызначанасці застаецца рынак вуглевадародаў".

Беларускі прэм'ер нагадвае, што ў рамках ЕАЭС рынак газу, нафты і нафтапрадуктаў будзе агульным, і сёння вельмі важна кантраляваць ход падрыхтоўкі канцэпцыі гэтага рынку і гатоўнасць да запуску з 1 студзеня 2016 агульных рынкаў лекаў і медыцынскіх вырабаў. Не менш важныя пытанні скаардынаванай прамысловай палітыкі і забеспячэння макраэканамічнай і фінансавай стабільнасці.

Андрэй Кабякоў, Прэм'ер-міністр Беларусі: "Пакуль не так хутка, як нам хацелася б, вядзецца праца па наладжванні эфектыўнага ўзаемадзеяння гэтых органаў. Або ў іх няма канструктыўных ідэй па сумеснай працы, або, магчыма, пакуль не гатовыя дзесьці быць больш транспарэнтнымі для партнёраў. Атрымліваецца нейкі кансерватызм і закрытасць у працы. Але пры такім падыходзе як мы будзем будаваць адзіную эканамічную прастору, гаварыць пра узгодненую макраэканамічную палітыку".

Агульная манетарная палітыка - справа будучыні, але дзеянні фінансавых улад і Цэнтрабанкаў у барацьбе з ваганнямі курсаў валют з гэтага часу павінны быць вельмі скаардынаванымі. Мэты дасягнення тыя ж, што і ў Еўрапейскім саюзе: базавая інфляцыя, дэфіцыт бюджэту, і, зразумела, паколькі ў ЕАЭС няма адзінай валюты, неабходна разумна падыходзіць да пытанняў курсаўтварэння. Эксперты нагадваюць, як ад няўзгодненасці дзеянняў у канцы мінулага года, а зараз і ў жніўні гэтага пасля дэвальвацый расійскага рубля і казахстанскага тэнге пацярпелі беларускія вытворцы.

Неаднаразова лідары краін-удзельнікаў падкрэслівалі, саюз называецца эканамічным. Пытанне аб агульным парламенце і тым больш агульнай валюце пакуль не стаіць. Прыклад Еўрапейскага саюза, у якім палітычная надбудова ўваходзіць у сур'ёзную супярэчнасць з эканамічным базісам, ва ўсіх перад вачамі.

Зрэшты, слова "інтэграцыя" ў кантэксце апошніх выклікаў. Літаральна тыдзень таму прэзідэнт Пуцін унёс на ратыфікацыю ў Дзяржаўную думу законапраект аб поўнай і абсалютнай адмове ад долара ў рамках эканамічных адносін дзяржаў - членаў СНД, што будзе азначаць фактычна стварэнне адзінага фінансавага рынку ўнутры ЕАЭС. Гэта дазволіць адмовіцца ад долара і еўра ў якасці прамежкавай валюты ў разліках. На сённяшніх сустрэчах фактычна пра гэта гаварыў і прэм'ер Арменіі.

Супраць даларызацыі эканомікі выступаюць і ўсе астатнія ўдзельнікі аб'яднання, але сітуацыя, што склалася, не мае хуткіх і простых рашэнняў. Ці гатовыя мы да сумеснага жорсткага рэгулявання капіталу? Пытанне пакуль адкрытае. Зрэшты, і заявы, і падпісаныя сёння дакументы з разраду архіважных для саюза. Ужо пасля пасяджэння ў пашыраным складзе Віктар Хрысценка выходзіць да журналістаў. Прыняты дакумент, які стане асноўным арыенцірам у прамысловай кааперацыі краін - удзельнікаў Еўразійскага эканамічнага саюза. Прычым "Асноўныя кірункі прамысловага супрацоўніцтва ЕАЭС", а менавіта такую назву носіць падпісаны дакумент, прыняты нават з некаторым апярэджаннем графіка, што ў сённяшніх умовах з'яўляецца важным стымулам да далейшага руху.

І сёння ж падпісаны два міжурадавыя пагадненні - дагавор аб каардынацыі дзеянняў па абароне правоў на аб'екты інтэлектуальнай уласнасці і дагавор аб рэалізацыі пілотнага праекта па маркіроўцы вырабаў з футра. Першы дакумент дазволіць сістэмна працаваць з аб'ектамі інтэлектуальнай уласнасці, другі - эфектыўна супрацьстаяць не толькі шэраму імпарту, але і контрафакту, вырабленаму на тэрыторыі ЕАЭС.

Галоўнае пытанне, якім задаецца прэса і палітолагі, калі эфект ад стварэння саюза ў выглядзе фактычнай адсутнасці меж ужо адчуваюць простыя грамадзяне, калі яго адчуе бізнес? Вольны рынак і адсутнасць пошлін паміж краінамі - на такіх умовах ствараўся саюз, але шмат у чым яго аднадушнае падпісанне было авансам для нацыянальных урадаў, ад якіх чакаюць валявога, а галоўнае дэклараванага рашэння - адмовіцца ад якія-небудзь выняццяў і абмежаванняў. Цалкам імаверна, што гродзенскія сустрэчы да гэтага наблізілі. Наведваючы агратурыстычны комплекс "Каробчыцы", прэм'еры арганізацыяй працы Еўразійскага міжурадавага савета засталіся задаволеныя. І не толькі ў частцы падпісаных пагадненняў. 

На двухбаковай беларуска-расійскай сустрэчы Дзмітрый Мядзведзеў растлумачыў, за што ўдзячны беларускаму боку. Расійскі прэм'ер адказаў згодай на запрашэнне Андрэя Кабякова наведаць і іншыя абласныя цэнтры Беларусі, паколькі абавязкова хоча паспрабаваць беларускі хамон, пармезан і вустрыцы. 

У цэлым, як адзначылі назіральнікі, гродзенскія сустрэчы ўмацавалі агульную пазіцыю. Удзельнікі пагадзіліся, трэба прадаўжаць працаваць, каб выкарыстоўваць тыя перавагі, якія дае саюз.